Kính ngữ tiếng Hàn có vai trò quan trọng trong giao tiếp hàng ngày của người Hàn Quốc cả trên phương diện ngôn ngữ và phương diện văn hóa. Xét trên phương diện ngôn ngữ, kính ngữ được biểu hiện qua phương tiện ngữ pháp và phương tiện từ vựng thay thế mang nghĩa đề cao. | Kính ngữ tiếng Hàn qua phương thức thay thế từ vựng (xét trong mối tương quan với tiếng Việt) Tạp chí Khoa học Viện Đại học Mở Hà Nội 55 (05/2019) 27-40 27 KÍNH NGỮ TIẾNG HÀN QUA PHƯƠNG THỨC THAY THẾ TỪ VỰNG (XÉT TRONG MỐI TƯƠNG QUAN VỚI TIẾNG VIỆT) KOREAN HONORIFICS EXPRESSED BY SUBSTITUTIVE LEXICON (IN RELATION TO VIETNAMESE) Phạm Thị Ngọc*†††††††††††††††††††† Ngày tòa soạn nhận được bài báo: 2/11/2018 Ngày nhận kết quả phản biện đánh giá: 3/5/2019 Ngày bài báo được duyệt đăng: 24/5/2019 Tóm tắt: Kính ngữ tiếng Hàn có vai trò quan trọng trong giao tiếp hàng ngày của người Hàn Quốc cả trên phương diện ngôn ngữ và phương diện văn hoá. Xét trên phương diện ngôn ngữ, kính ngữ được biểu hiện qua phương tiện ngữ pháp và phương tiện từ vựng thay thế mang nghĩa đề cao. Phương thức biểu hiện kính ngữ qua từ vựng thay thế không phức tạp như phương thức biểu hiện qua ngữ pháp nhưng lại được xem là phương thức phổ biến trong biểu thị kính ngữ tiếng Hàn và có sự tương quan nhất định với tiếng Việt. Phương thức biểu thị kính ngữ qua từ vựng là hoạt động thay thế thể từ biểu thị ý nghĩa đề cao với các đại từ nhân xưng và danh từ chỉ vật cùng nghĩa; và thay thế vị từ gồm các động từ, tính từ biểu thị sự đề cao chủ thể và khách thể. Số lượng các từ vựng thay thế trong tiếng Hàn biểu thị kính ngữ không nhiều nhưng lại được sử dụng với tần suất cao trong hoạt động giao tiếp của người Hàn. Xét trong mối tương quan với tiếng Việt thì phương thức thay thế từ vựng biểu thị sự đề cao cũng được người Việt sử dụng phổ biến nhưng số lượng các từ vựng thay thế trong tiếng Việt lại hạn chế hơn. Việc nắm bắt rõ các phương thức biểu hiện của kính ngữ tiếng Hàn trong đó có phương thức biểu thị qua từ vựng thay thế sẽ giúp người học tự tin hơn trong giao tiếp tiếng Hàn và tránh được những xung đột về văn hoá có thể xảy ra trong quá trình tiếp xúc và giao tiếp với người Hàn Quốc. Từ khoá: Kính ngữ biểu hiện qua từ vựng, phương thức thay thế .
