Nghiên cứu này trình bày một số kết quả tính toán dự báo diễn biến lòng dẫn, xói phổ biến lan truyền xuống hạ du và biến động quan hệ Q-H do sự hạ thấp lòng dẫn. | Nghiên cứu dự báo biến động lòng dẫn hạ du hệ thống sông Mã do ảnh hưởng của các thủy điện thượng nguồn KHOA HỌC CÔNG NGHỆ NGHIÊN CỨU DỰ BÁO BIẾN ĐỘNG LÒNG DẪN HẠ DU HỆ THỐNG SÔNG MÃ DO ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC THỦY ĐIỆN THƯỢNG NGUỒN PGS .TS . Nguyễn Thanh Hùng, Vũ Đình Cương, Nguyễn Thu Huyền Phòng Thí nghiệm TĐQG về ĐLHSB, viện KH Thủy lợi Việt Nam Tóm tắt: Các công trình hồ thủy điện trên thượng nguồn hệ thống sông Mã lần lượt được xây dựng đã và đang có ảnh hưởng tới hạ du sau một số năm vận hành. Hiện tượng xói phổ biến gây hạ thấp lòng dẫn hệ thống sông đã xuất hiện. Nghiên cứu này trình bày một số kết quả tính toán dự báo diễn biến lòng dẫn, xói phổ biến lan truyền xuống hạ du và biến động quan hệ Q-H do sự hạ thấp lòng dẫn. Kết quả tính toán ở nghiên cứu này có thể sử dụng để đề xuất các giải pháp khắc phục, giảm thiểu các tác động bất lợi của thủy điện cho khu vực hạ du hệ thống sông Mã. Từ khóa: Diễn biến lòng dẫn, ảnh hưởng của hồ thủy điện, sông Mã Abstract: The hydro-electric reservoirs in upstream of Ma river system have been built and having impacts to downstream river system after some years of operation. As a result, channel changes have made river bed system lower. This study focuses on results of changes in river bed prediction, spread to downstream of erosion process and related change of Q-H relation due to lowering process. The study results can be a basis for proposing solutions to minimize the adverse impacts of hydropower for downstream Ma river system. Key words: River morphological changes, impact ofhydro-electric reservoir, Ma river. * 1. ĐẶT VẤN ĐỀ sẽ đào xói lòng dẫn hạ lưu để lấy lại trạng thái Khi xây dựng đập ngăn sông tạo hồ chứa nước cân bằng vận chuyển bùn cát. Cũng vì vậy cho mục đích thuỷ điện hoặc cấp nước sẽ làm lòng dẫn sông bị hạ thấp. Quá trình xói lòng chế độ thuỷ lực, thuỷ văn và lòng dẫn của dẫn như trên gọi là xói phổ biến hạ du công thượng và hạ lưu đập có những thay đổi căn .
