Từ Đạo Hạnh là nhân vật độc đáo bậc nhất trong lịch sử văn hóa-tôn giáo, tín ngưỡng Việt Nam. Kết hợp cả việc đọc hiểu một cách hệ thống các tài liệu thành văn và khảo sát điền dã các di tích văn hóa vật thể, bài viết khẳng định Từ Đạo Hạnh chính là hiện thân của tâm thức văn hóa dân tộc và cũng chính là một kết nối của tâm linh tín ngưỡng dân gian. | Hiện thực của tâm thức văn hóa hay là một kết nối của tâm linh tín ngưỡng - câu chuyện thiên sư từ đạo hạnh với nhóm các chùa chiền liên quan ở Hà Nội TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 28/2018 31 HIỆ HIỆN THÂN CỦ CỦA TÂM THỨ THỨC VĂN HÓA HAY L5 MỘ MỘT KẾ KẾT NỐ NỐI CỦA TÂM LINH TÍN NGƯỠ NGƯỠNG – CÂU CHUYỆ CHUYỆN THIỀ THIỀN SƯ TỪ TỪ ĐẠO HẠ HẠNH VỚ VỚI NHÓM CÁC CHÙA CHIỀ CHIỀN LIÊN QUAN Ở H5 NỘ NỘI Lê Thời Tân, Trần Anh Tuấn, Dương Văn Duyên Trường Đại học Thủ đô Hà Nội Tóm tắ tắt: Từ Đạo Hạnh là nhân vật độc đáo bậc nhất trong lịch sử văn hóa-tôn giáo, tín ngưỡng Việt Nam. Kết hợp cả việc đọc hiểu một cách hệ thống các tài liệu thành văn và khảo sát điền dã các di tích văn hóa vật thể, bài viết khẳng định Từ Đạo Hạnh chính là hiện thân của tâm thức văn hóa dân tộc và cũng chính là một kết nối của tâm linh tín ngưỡng dân gian. Từ khóa: Thiền sư, Từ Đạo Hạnh, hiện thân, văn hóa, tâm linh Nhận bài ngày ; gửi phản biện, chỉnh sửa, duyệt đăng ngày Liên hệ tác giả: Lê Thời Tân; Email: lttan@ 1. GIỚI THIỆU Trong lịch sử văn hóa - tôn giáo, tín ngưỡng Việt Nam, hiếm có một nhân vật độc đáo nào như Từ Đạo Hạnh ( 徐道行 ,1072 - 1116). Ông là nhân vật lịch sử được ghi chép rất sớm và ghi chép trong rất nhiều loại thư tịch - từ minh văn (văn bản ghi trên chuông), bi văn (văn bia) cho đến sử kí (chính sử, thiền sử), sắc phong của vua chúa, thần tích, thần phả. Ông là Thiền sư, là Thánh, là Tổ nghề và cả là Hoàng đế nữa (đầu thai kiếp mới). Ông lập và trụ trì ngôi chùa sẽ trở thành nơi thờ ông trong cả nghìn năm qua cả tất cả các triều đại. Nhưng ông còn được phối thờ trong các ngôi chùa lập ra để thờ thân phụ, thân mẫu và chị gái ông. Hành tung của ông cũng phản ánh vào trong những ngôi chùa thờ bạn hữu của ông và cả trong ngôi chùa thờ kẻ đối địch của ông. Bản thân ông là tác giả văn chương Phật giáo (truyền đời các bài kệ) và cũng là nhân vật trung tâm trong các truyền thuyết .
