Bài viết này tìm hiểu sâu hơn hình thức đối đáp - một thủ pháp nghệ thuật đặc sắc làm nên sức hấp dẫn trong thơ viết cho thiếu nhi. | Hình thức đối đáp trong thơ viết cho thiếu nhi 44 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI HÌNH THỨC ĐỐI ĐÁP TRONG THƠ VIẾT CHO THIẾU NHI Lê Thị Quế Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội Tóm tắt: Trong sáng tạo nghệ thuật, hình thức đối đáp luôn được xem là một trong những thủ pháp quan trọng để các nhà văn, nhà thơ gửi gắm, bày tỏ quan điểm nghệ thuật của mình đối với cuộc sống. Với riêng các nhà thơ viết cho lứa tuổi thơ, hình thức đối đáp trở thành một yếu tố độc đáo để nhà thơ tái hiện, gợi dẫn, cắt nghĩa và lí giải những thắc mắc, những câu hỏi vì sao, tại sao của trẻ. Từ đó, những bài học giáo dục về tình bạn, tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước. được chính các em tự nhận thức. Bài viết này tìm hiểu sâu hơn hình thức đối đáp một thủ pháp nghệ thuật đặc sắc làm nên sức hấp dẫn trong thơ viết cho thiếu nhi. Từ khoá: Thơ viết cho thiếu nhi, hình thức đối đáp, kiểu đối đáp đối thoại, kiểu đối đáp độc thoại. Nhận bài ngày ; gửi phản biện, chỉnh sửa, duyệt đăng ngày Liên hệ tác giả: Lê Thị Quế; Email: quele151282@ 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Thơ thiếu nhi Việt Nam ảnh hưởng từ đồng dao khá nhiều về mặt thi pháp thể loại, trong đó có đối đáp, tự sự. Đối đáp, hiểu một cách đơn giản là hỏi và trả lời. Đối đáp thường có các cặp giao tiếp, nội dung trao đổi giữa người phát tin và người nhận tin. Đây là hình thức tiêu biểu của sinh hoạt diễn xướng trong văn học dân gian, thường gặp trong ca dao. Ca dao xây dựng các cặp nhân vật trữ tình đối đáp như: chàng thiếp, mình ta. trao lời, đáp lời rất nhịp nhàng, nối kết. Trong đồng dao, đối đáp xuất hiện trong lúc trẻ chơi trò chơi dân gian: Xỉa cá mè, Rồng rắn lên mây, Dê và hổ xám, Ù à ù ập. Đối đáp trong đồng dao mang ý nghĩa là một công đoạn của trò chơi vận động để tăng sự vui tươi, hứng khởi. Sau này, hình thức nói trên được chuyển hoá thành hình thức đối đáp một thủ pháp nghệ thuật đặc sắc trong thơ viết cho thiếu nhi.
