Bài viết này đi sâu tìm hiểu giá trị văn hóa của tập thơ chữ Hán đầu tiên viết về đề tài Tây Bắc trong văn học Việt Nam ở các phương diện cụ thể như: Hệ thống địa danh, thiên nhiên đa sắc màu, văn hóa ẩm thực, văn hóa nhà ở, văn hóa sinh hoạt cộng đồng, phương tiện giao thông, tập quán canh tác nông nghiệp. | Ngư Phong thi tập của Nguyễn Quang Bích từ góc nhìn văn hóa TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 19/2017 13 NGƯ PHONG THI TẬ TẬP CỦ CỦA NGUYỄ NGUYỄN QUANG BÍCH TỪ GÓC NHÌN VĂN HÓA Dương Thu Hằng Trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên Tóm tắ tắt: Ngư Phong thi tập - “một cuốn nhật kí kháng chiến” của nhà yêu nước Nguyễn Quang Bích ñã ñược nhiều nhà nghiên cứu khai thác các giá trị về nội dung và nghệ thuật. Bài viết này ñi sâu tìm hiểu giá trị văn hóa của tập thơ chữ Hán ñầu tiên viết về ñề tài Tây Bắc trong văn học Việt Nam ở các phương diện cụ thể như: hệ thống ñịa danh, thiên nhiên ña sắc màu, văn hóa ẩm thực, văn hóa nhà ở, văn hóa sinh hoạt cộng ñồng, phương tiện giao thông, tập quán canh tác nông nghiệp. Qua ñó, giúp người ñọc có ñược một cái nhìn tổng quát về ñời sống vật chất và văn hóa tinh thần của con người Tây Bắc hơn một thế kỷ về trước. Từ khóa: khóa Ngư Phong thi tập, Nguyễn Quang Bích, Tây Bắc, văn hóa, giá trị Nhận bài ; gửi phản biện, chỉnh sửa và duyệt ñăng ngày Liên hệ tác giả: Dương Thu Hằng; Email: duongthuhang@ 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Là một trong những vị văn thân yêu nước tiêu biểu cuối thế kỷ XIX, trong nhiều cuốn sách, công trình nghiên cứu, Nguyễn Quang Bích ñã ñược khẳng ñịnh là một “ông quan thanh liêm hết lòng vì dân tộc, ñược ca ngợi là “hoạt phật” (phật sống)” và là “một nhà yêu nước lớn, một nhà thơ ñặc sắc trong văn học yêu nước chống Pháp thế kỉ XIX” [1]. Ngư Phong thi tập - “một cuốn nhật kí kháng chiến” [2, ], gồm toàn bộ những bài thơ ñược ông sáng tác từ năm 1884 - 1889 khi ông lãnh ñạo cuộc khởi nghĩa tại vùng rừng núi Tây Bắc. Tư tưởng chủ ñạo của tập thơ yêu nước “biểu hiện sắc cạnh trong ý chí căm thù giặc, trong lòng yêu thiên nhiên, yêu lao ñộng, trong tình ñồng chí, tình nhân dân, trong lòng hiếu ñối với cha mẹ. Bấy nhiêu yếu tố ñó hòa hợp chặt chẽ với nhau ñể tạo nên giá trị chân chính của Ngư Phong thi tập” [3, ]. Đồng tình .
