Bài viết này trình bày kết quả xác định các đợt lạnh bất thường trong mùa đông trên khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam trong giai đoạn 1979-2017. Đợt lạnh bất thường ở đây được hiểu là một đợt rét đậm hoặc rét hại nhưng có mức độ giảm nhiệt sâu và tạo ra các giá trị nhiệt độ tối thấp ngày mang tính cực trị và hiếm gặp so với chuỗi số liệu nhiều năm. | Nghiên cứu xác định các đợt lạnh bất thường trong các tháng chính đông trên khu vực Bắc Bộ trong giai đoạn 1979-2017 BÀI BÁO KHOA HỌC NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH CÁC ĐỢT LẠNH BẤT THƯỜNG TRONG CÁC THÁNG CHÍNH ĐÔNG TRÊN KHU VỰC BẮC BỘ TRONG GIAI ĐOẠN 1979-2017 Võ Văn Hòa1, Vũ Anh Tuấn2, Nguyễn Văn Khiêm3, Nguyễn Thị Thanh Hoài4, Nguyễn Vĩnh An5 Tóm tắt: Bài báo này trình bày kết quả xác định các đợt lạnh bất thường trong mùa đông trên khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam trong giai đoạn 1979-2017. Đợt lạnh bất thường ở đây được hiểu là một đợt rét đậm hoặc rét hại nhưng có mức độ giảm nhiệt sâu và tạo ra các giá trị nhiệt độ tối thấp ngày mang tính cực trị và hiếm gặp so với chuỗi số liệu nhiều năm. Các kết quả thống kê đã cho thấy trong giai đoạn 1979-2017 đã có 47 đợt lạnh bất thường xảy ra trong các tháng chính đông. Mùa đông có số đợt lạnh bất thường nhiều nhất là mùa đông 2013-2014 (5 đợt). Đợt lạnh bất thường kéo dài nhất được ghi nhất là 15 ngày (từ 21/1/1984-4/2/1984). Trong thời gian xảy ra các đợt lạnh bất thường, giá trị nhiệt độ tối thấp ngày trung bình phổ biến từ 7-10oC. Tuy nhiên, tại nhiều điểm trạm đã ghi nhận được nhiệt độ tối thấp ngày dưới 0oC, đặc biệt là đã xảy ra hiện tượng tuyết rơi. Từ khóa: Đợt lạnh bất thường, mùa đông, vùng núi phía bắc. Ban Biên tập nhận bài: 08/04/2019 Ngày phản biện xong: 18/6/2019 Ngày đăng bài: 25/06/2019 1. Mở đầu trung bình ngày xuống dưới 13oC) trên diện rộng Không khí lạnh (KKL) là một loại hình thời và kéo dài, băng giá, sương muối trên khu vực tiết nguy hiểm với tần suất xuất hiện nhiều ở Bắcvùng núi rất nguy hại với sức khỏe con người, Bộ Việt Nam. Theo số liệu trung bình khí hậu, cây trồng cũng như vật nuôi. hàng năm có khoảng 28-30 đợt KKL xâm nhập Dưới tác động của biến đổi khí hậu nên điều xuống nước ta. Mỗi đợt KKL khi xâm nhập hoặc kiện thời tiết và khí hậu ở khu vực Bắc Bộ có ảnh hưởng đến nước ta thường gây ra biến đổi chiều hướng diễn biến ngày