Bài viết trình bày kết quả đánh giá rủi ro cho hệ thống các công trình hồ chứa bậc thang sông Đà theo các kịch bản sự cố vỡ đập bằng mô hình toán thủy lực. Kết quả đánh giá là cơ sở để các nhà quản lý, quy hoạch và nghiên cứu vận hành hợp lý các hồ chứa bậc thang sông Đà cũng như đảm bảo an toàn cho hạ du sông Hồng. | Đánh giá rủi ro cho hệ thống hồ chứa bậc thang trên sông Đà khi có sự cố vỡ đập BÀI BÁO KHOA HỌC ĐÁNH GIÁ RỦI RO CHO HỆ THỐNG HỒ CHỨA BẬC THANG TRÊN SÔNG ĐÀ KHI CÓ SỰ CỐ VỠ ĐẬP Lê Văn Nghị1 Tóm tắt: Sông Đà là nhánh lớn nhất của hệ thống sông Hồng, có tiềm năng thủy điện vào bậc nhất cả nước. Trên lưu vực sông Đà trong lãnh thổ Việt Nam đã xây dựng 7 hồ chứa lớn, trong đó có 3 công trình thủy điện lớn nhất Việt Nam là Lai Châu, Sơn La và Hòa Bình. Các hồ chứa bậc thang này có nhiệm vụ quan trọng trong chống lũ, cấp nước tưới và phát điện nhưng đồng thời mỗi công trình đều làm tăng thêm những rủi ro tiềm ẩn cho hệ thống và công trình bậc dưới nếu gặp sự cố. Bài báo trình bày kết quả đánh giá rủi ro cho hệ thống các công trình hồ chứa bậc thang sông Đà theo các kịch bản sự cố vỡ đập bằng mô hình toán thủy lực. Kết quả đánh giá là cơ sở để các nhà quản lý, quy hoạch và nghiên cứu vận hành hợp lý các hồ chứa bậc thang sông Đà cũng như đảm bảo an toàn cho hạ du sông Hồng. Từ khóa: Mô hình toán, Hồ chứa bậc thang, Sông Đà, Vỡ đập. Ban Biên tập nhận bài: 24/01/2019 Ngày phản biện xong: 15/03/2019 Ngày đăng bài: 25/04/2019 1. Mở đầu và quản lý với giả định những tình huống bất ngờ Sông Đà là chi lưu lớn nhất của hệ thống sông xảy ra. Cùng với quá trình phát triển kinh tế xã Hồng, bắt nguồn từ vùng núi Ngụy Sơn (Trung hội, sự biến đổi cực đoan của thời tiết khiến Quốc) chảy vào nước ta tại Mường Tè, Lai Châu chúng ta cần lường trước nguy cơ rủi ro do vỡ theo hướng Tây Bắc - Đông Nam. Tổng lượng đập [3]. dòng chảy sông Đà chiếm hơn 50% tổng lượng Vỡ đập là hiện tượng không mong muốn dòng chảy sông Hồng. Với địa hình có độ dốc nhưng đã có nhiều đập bị vỡ do các nguyên nhân lớn, nhiều công trình hồ chứa được xây dựng khác nhau trong khi tích nước và cả trong giai trên sông Đà nhằm phòng chống lũ, cung cấp đoạn thi công. Ở Việt Nam đã ghi nhận được các nước tưới, phục vụ giao thông thủy và đặc biệt là sự cố .
