Tín ngưỡng thờ Mẫu là tín ngưỡng dân gian điển hình của người Việt Nam, giữ một vị trí đặc biệt và góp phần quan trọng làm nên nét đặc trưng của văn hóa Việt Nam. Bài viết góp phần giúp người đọc có cái nhìn đầy đủ và toàn diện hơn về tín ngưỡng dân gian điển hình này của người Việt Nam. | Bàn thêm về cội nguồn của tín ngưỡng thờ mẫu của người Việt Nam TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN SAIGON UNIVERSITY TẠP CHÍ KHOA HỌC SCIENTIFIC JOURNAL ĐẠI HỌC SÀI GÒN OF SAIGON UNIVERSITY Số 64 (4/2019) No. 64 (4/2019) Email: tcdhsg@ ; Website: BÀN THÊM VỀ CỘI NGUỒN CỦA TÍN NGƯỠNG THỜ MẪU CỦA NGƯỜI VIỆT NAM More discussion on the origin of Mother Goddess worship in Vietnam TS. Vũ Hồng Vận Trường Đại học Giao thông vận tải phân hiệu tại Tóm tắt Tín ngưỡng thờ Mẫu là tín ngưỡng dân gian điển hình của người Việt Nam, giữ một vị trí đặc biệt và góp phần quan trọng làm nên nét đặc trưng của văn hóa Việt Nam. Tuy vậy, khi truy xét nguồn gốc của tín ngưỡng này lại xuất hiện nhiều quan điểm khác nhau. Bài viết góp phần giúp người đọc có cái nhìn đầy đủ và toàn diện hơn về tín ngưỡng dân gian điển hình này của người Việt Nam. Từ khóa: cội nguồn, tín ngưỡng, thờ Mẫu Abstract Mother Goddess Worship is a Vietnamese typical folk belief, which holds a special position and makes an important contribution to the character of Vietnamese culture. However, when considering the origins of this belief, many different views appear. The article contributes a voice to help readers have a more complete and comprehensive view of this typical folk belief of Vietnamese people. Keywords: origin, belief, Mother Goddess worship 1. Mở đầu công xã nguyên thủy, phản ánh sự bất lực Theo quan điểm Mác-xít thì tín của con người trước sức mạnh của tự ngưỡng, tôn giáo là một hiện tượng lịch sử nhiên. Từ đó, nảy sinh ra hàng loạt các xã hội, là một bộ phận của ý thức xã hội. hình thái đặc biệt của tôn giáo nguyên thủy Vì thế, nó có quy luật hình thành, tồn tại và như sùng bái tự nhiên, ma thuật, Totem phát triển riêng, được nảy sinh trên cơ sở giáo. Sự xuất hiện niềm tin về mẹ tâm linh kinh tế - xã hội ở từng giai đoạn lịch sử (sau này là tín ngưỡng thờ Mẫu) cũng nhất định, chịu sự quy định của tồn tại xã không