Dùng một số khái niệm cơ bản từ lý thuyết carnaval của M. Bakhtin soi chiếu vào một phân cảnh đặc sắc trong tiểu thuyết Nghệ nhân và Margarita, bài viết là một cách giải mã ý đồ nghệ thuật của Bulgakov, chứng minh cảm quan carnaval là phương thức hữu hiệu để nhà nghệ sĩ chuyển tải suy tư triết học của mình. | Cảm quan Carnaval trong màn “Đại vũ hội của chúa quỷ Satan” (Tiểu thuyết Nghệ nhân và Margarita – ) TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 4(29) - Thaùng 6/2015 Cảm quan Carnaval trong màn “Đại vũ hội của chúa quỷ Satan” (Tiểu thuyết Nghệ nhân và Margarita – ) Carnivalesque in “Satan’s great ball” (Master and Margarita – ) CN. Trần Lê Duy Trường Đại học Sư phạm . Tran Le Duy Ho Chi Minh City University of Pedagogy Tóm tắt Dùng một số khái niệm cơ bản từ lý thuyết carnaval của M. Bakhtin soi chiếu vào một phân cảnh đặc sắc trong tiểu thuyết Nghệ nhân và Margarita, bài viết là một cách giải mã ý đồ nghệ thuật của Bulgakov, chứng minh cảm quan carnaval là phương thức hữu hiệu để nhà nghệ sĩ chuyển tải suy tư triết học của mình. Từ khóa: nghịch dị, carnaval, menippe, Bulgakov Abstract Being applied a number of fundamental concepts from M. Bakhtin’s carnaval theory focusing on a particular scene into “Master and Margarita” novel, the article is a way to decode artistic implications of Bulgakov, which proves that carnaval perception is a helpful method in order for the artist to convey his own philosophy thoughts. Keywords: grotesque, carnaval, menippe, Bulgakov 1. Cảm quan carnaval của Bulgakov cái quan trọng nhất là sự mô tả những đặc Việc hình thành cảm quan carnaval điểm đáng sợ của nhân dân tôi ”(1). Xu trong sáng tác của Bulgakov là một lẽ tất hướng ấy khiến ông chịu sự kiểm duyệt yếu. Ông chịu ảnh hưởng từ Gogol (6 tuổi gay gắt và khắc nghiệt của chính quyền đã đọc Những linh hồn chết). Quan trọng Soviet, dẫn đến việc ông tìm về cảm quan hơn cả là thiên hướng phản biện xã hội carnaval như một phương tiện giúp người trong sáng tác, mà ông tự nhận là “cái sắc nghệ sĩ mở rộng giác độ thế giới quan, để thái đen tối và thần bí”: “Những sắc thái truyền tải thế giới nghệ thuật của mình một đen tối và thân bí mà tôi dùng để mô tả vô cách trung thực và tự do. Bên cạnh đó,
