Bằng lý thuyết phương ngữ học, bản sắc văn hóa, biến đổi văn hóa, từ các yếu tố địa lý, lịch sử, tính cách con người xứ Nghệ và phương ngữ Nghệ - Tĩnh với tư cách là một tiểu vùng văn hóa (cultural subregion), bài viết đã tìm hiểu sự thể hiện bản sắc văn hóa của con người xứ Nghệ ở một phương diện sáng tạo nghệ thuật đặc sắc của họ là dân ca Ví, Giặm. | Bản sắc người Nghệ - nhìn từ dân ca Ví, Giặm TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 4(29) - Thaùng 6/2015 Bản sắc người Nghệ - nhìn từ dân ca Ví, Giặm Nghe people identity – from a Vi, Giam folk songs insight . Trần Thị An Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam . Tran Thi An Vietnam academy social sciences Tóm tắt Bằng lý thuyết phương ngữ học, bản sắc văn hóa, biến đổi văn hóa, từ các yếu tố địa lý, lịch sử, tính cách con người xứ Nghệ và phương ngữ Nghệ - Tĩnh với tư cách là một tiểu vùng văn hóa (cultural sub- region), bài viết đã tìm hiểu sự thể hiện bản sắc văn hóa của con người xứ Nghệ ở một phương diện sáng tạo nghệ thuật đặc sắc của họ là dân ca Ví, Giặm. Từ một chiều ngược lại, bài viết sẽ thử nhìn nhận vai trò của Ví, Giặm trong việc hình thành bản sắc mang tính giá trị và bản sắc được tạo lập từ cội nguồn của con người xứ Nghệ và với sức mạnh lan tỏa của một loại hình nghệ thuật mang giá trị kết tinh, Ví, Giặm đã hình thành bản sắc xuyên quốc gia - tại những nơi có người Nghệ định cư - trong thời đại toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế. Từ khóa: bản sắc văn hóa, phương ngữ, dân ca Nghệ Tĩnh, Ví, Giặm Abstract Based on dialectology and the theories of cultural identity and culture change, considering geographical and historical factors as well as Nghe people’s shared personality traits and Nghe - Tinh dialect as a cultural sub-region, the article studies Nghe people’s expression of their cultural identity through one of their creation of arts known as Vi, Giam folk songs. In the inverse direction, the article strived to study the role of Vi, Giam in the establishment of Nghe people’s value-based identity and resources-based identity; and with its spreading power as a quintessential artform, Vi, Giam’s role in establishing a transnational identity in areas where Nghe people reside in the era of globalization and international integration. Keywords: cultural Identity, Dialect, Nghe Tinh folk
