Bài viết trình bày một phương pháp gần đúng lặp dựa trên thuật toán bình phương nhỏ nhất để tính các hằng số phân ly của axit citric trong dung dịch nước thông qua các hệ thống khác nhau: hệ thống axit polyprotic, hệ thống cơ sở polyprotic và hệ thống đệm. | Sử dụng phương pháp tính lặp để tính hằng số phân li của axit citric trong dung dịch nước từ dữ liệu thực nghiệm đo pH Tạp chí phân tích Hóa, Lý và Sinh học - Tập 24, Số 1/2019 SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP TÍNH LẶP ĐỂ TÍNH HẰNG SỐ PHÂN LI CỦA AXIT CITRIC TRONG DUNG DỊCH NƯỚC TỪ DỮ LIỆU THỰC NGHIỆM ĐO pH Đến tòa soạn 10-9-2018 Đào Thị Phương Diệp, Trần Thế Ngà, Vũ Thị Tình Khoa Hóa học trường Đại học Sư phạm Hà Nội SUMMARY USING THE ITERATIVE APPROXIMATION METHOD TO CALCULATE THE DISSOCIATION CONSTANTS OF CITRIC ACID IN AQUEOUS SOLUTION FROM EXPERIMENTAL pH VALUE The paper has presented an iteration approximation method based on the least squares algorithm to calculate the dissociation constants of citric acid in aqueous solution through different systems: polyprotic acid system, polyprotic base system and buffer systems. The values of equilibrium constants of citric acid which were determined from experimental data are in a very good agreement with publicized documents. The programme has been written with the PASCAL language. Keywords: Dissociation constant; citric acid; iteration approximation method; least squares algorithm. 1. MỞ ĐẦU 2 đệm H 2 PO 4 + HPO4 chỉ xác định được giá Phương pháp tính lặp gần đúng liên tục dựa trị pKa2. Và để xác định được pKa3 chỉ chọn trên thuật toán bình phương tối thiểu (BPTT) đã được sử dụng hiệu quả để xác định hằng số được 2 hệ thích hợp là hệ đa bazơ PO 34 và hệ cân bằng (HSCB) của các axit, bazơ đơn chức 2 đệm PO 34 + HPO4 . Vậy đối với các axit đa [1], 2 chức [2] và 3 chức [3], [4], [5] từ dữ liệu thực nghiệm đo pH. Từ các kết quả thu được chức có các hằng số phân li axit từng nấc xấp cho thấy đối với hỗn hợp các đơn axit hoặc các xỉ nhau, như axit citric, thì thuật toán tính lặp đa axit có các hằng số phân li axit từng nấc theo phương pháp BPTT có cho phép xác định chênh lệch nhau rất nhiều (lớn hơn hoặc bằng đồng thời các HSCB hay không? Việc chọn hệ 104 lần) thì .
