Bài viết mô tả quan niệm của người dân về Thổ công và quá trình tiến hành nghi lễ thờ Thổ công. Bài viết còn sử dụng khái niệm biếu tặng của Marcel Mauss để tiếp cận khía cạnh dâng cúng lễ vật cho Thổ công và mong muốn của người dân khi thực hiện biếu tặng. | Thổ công và tục thờ Thổ công của người Tày, Nùng xã Thạch Đạn, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn 154 Nghiên cứu Tôn giáo. Số 3&4 - 2017 LÝ VIẾT TRƯỜNG* THỔ CÔNG VÀ TỤC THỜ THỔ CÔNG CỦA NGƯỜI TÀY, NÙNG XÃ THẠCH ĐẠN, HUYỆN CAO LỘC, TỈNH LẠNG SƠN Tóm tắt: Trên cơ sở những kết quả thu thập được trong quá trình điền dã dân tộc học, bài viết mô tả quan niệm của người dân về Thổ công và quá trình tiến hành nghi lễ thờ Thổ công. Bài viết còn sử dụng khái niệm biếu tặng của Marcel Mauss để tiếp cận khía cạnh dâng cúng lễ vật cho Thổ công và mong muốn của người dân khi thực hiện biếu tặng. Kết quả nghiên cứu cho thấy thờ Thổ công đóng vai trò quan trọng trong đời sống của người Tày, Nùng và vì tầm quan trọng ấy nên tục thờ Thổ công vẫn tồn tại và rất phổ biến trên địa bàn xã Thạch Đạn, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn. Từ khóa: Thổ công, tục thờ, Tày, Nùng, Lạng Sơn. Dẫn nhập Tại Thạch Đạn, dân tộc Tày và Nùng đã cộng cư cùng nhau từ lâu đời và tạo nên một nền văn hóa “chạp chủng”1. Tính đến tháng 3/2016, xã có 8 thôn, 674 hộ với nhân khẩu. Trong đó, dân tộc Nùng chiếm 74,7 %, dân tộc Tày chiếm 25,1 %, dân tộc Kinh chiếm 0,2 % (UBND xã Thạch Đạn 2016: 1). Với lịch sử cộng cư lâu đời, người dân xã Thạch Đạn có một nền văn hóa rất phong phú và đa dạng, một trong số đó là văn hóa thờ cúng. Việc thờ cúng của người dân cũng đã hình thành từ lâu đời với những loại hình thờ cúng trong gia đình và thờ cúng ngoài gia đình. Trong gia đình, có thờ tổ tiên, thờ bà mụ, thờ dà cháo (thần bếp), Phật Bà Quan Âm . Ngoài gia đình, có thờ fji thang sàn, thờ Thổ công dòng họ, thờ Thổ công bản còn (bản còn = làng xóm) . Việc tương trợ diễn ra theo nguyên tắc có đi có lại, người ta thờ thần với mong muốn sẽ được thần che chở và phù hộ cho cuộc sống bình an, cho kinh tế phát triển. * Lạng Sơn. Ngày nhận bài 21/11/2016; Ngày biên tập: 23/01/2017; Ngày duyệt đăng: 20/4/2017. Lý Viết Tường. Thổ công và tục thờ Thổ công. 155 1. Tổng .
