Đình là một thiết chế văn hóa xã hội của làng xã truyền thống người Việt. Do vậy, nghi lễ cúng đình, ngoài việc nghiên cứu ở khía cạnh văn hóa, tìm hiểu ý nghĩa của các nghi lễ và đặc trưng văn hóa vùng miền trong các lễ thức còn có thể được xem xét ở chức năng cố kết cộng đồng. | Giao lưu và cố kết cộng đồng trong nghi lễ cúng đình ở xã Tân Chánh, huyện Cần Đước, tỉnh Long An 88 Nghiên cứu Tôn giáo. Số 7 – 2017 NGÔ THỊ PHƯƠNG LAN* GIAO LƯU VÀ CỐ KẾT CỘNG ĐỒNG TRONG NGHI LỄ CÚNG ĐÌNH Ở XÃ TÂN CHÁNH, HUYỆN CẦN ĐƯỚC, TỈNH LONG AN Tóm tắt: Đình là một thiết chế văn hóa xã hội của làng xã truyền thống người Việt. Do vậy, nghi lễ cúng đình, ngoài việc nghiên cứu ở khía cạnh văn hóa, tìm hiểu ý nghĩa của các nghi lễ và đặc trưng văn hóa vùng miền trong các lễ thức còn có thể được xem xét ở chức năng cố kết cộng đồng. Dựa trên dữ liệu nghiên cứu và khảo sát việc cúng đình ở Tân Chánh, huyện Cần Đước, tỉnh Long An trong giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2012, nghiên cứu cho thấy nghi lễ cúng đình hiện nay, ngoài các chức năng đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng còn củng cố chức năng cố kết xã hội. “Giao lưu” giữa các mạng lưới đình miễu đã trở thành một hiện tượng nổi bật trong hoạt động cúng đình hiện nay. Yếu tố cố kết qua hoạt động giao lưu đã không chỉ giới hạn phạm vi ảnh hưởng trong nội bộ cộng đồng địa phương mà còn mở rộng ra bên ngoài. Sự phát triển kinh tế của địa phương đã góp phần cho sự “tăng cường nghi lễ” của lễ cúng đình ở Nam Bộ. Từ khóa: Cộng đồng, cố kết, giao lưu, nghi lễ, cúng đình. Dẫn nhập Đình là một đặc trưng nổi bật của văn hóa làng xã người Việt. Dù phân bố khắp cả nước và mang những đặc thù riêng của từng vùng miền nhưng đình vẫn có đặc điểm chung là thờ Thành Hoàng của làng. Thành Hoàng là người bảo hộ cho dân làng được quốc thái dân an. Đình Nam Bộ từ lâu đã được biết tới với đặc điểm đa chức năng (Huỳnh Ngọc Trảng, Hồ Tường, 1997, tr. 42). Đình là nơi thờ các thần thời khai hoang, các đối tượng thờ tự gốc là vua chúa, công thần các triều Lê - Nguyễn, thần và Thành hoàng do nhà Nguyễn sắc phong, * Đại học Khoa học xã hội & Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Ngày nhận bài: 30/3/2017; Ngày biên tập: 16/5/2017; Ngày duyệt đăng: 28/6/2017. Ngô Thị .
