Từ nguồn tư liệu rời rạc, tản mạn trong các bộ sử lớn của triều Nguyễn, qua tổng hợp có thể thấy rằng, ở giai đoạn này, ba chính sách cụ thể về đào tạo, tuyển chọn, bổ nhiệm, lương bổng và thưởng phạt đã được các hoàng đế triều Nguyễn áp dụng đối với các quan lại Khâm Thiên giám. | Một số chính sách của triều Nguyễn đối với đội ngũ quan lại Khâm Thiên giám (1802-1883) 37 CHUYÊN MỤC SỬ HỌC-NHÂN HỌC-NGHIÊN CỨU TÔN GIÁO MỘT SỐ CHÍNH SÁCH CỦA TRIỀU NGUYỄN ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ QUAN LẠI KHÂM THIÊN GIÁM (1802-1883)(1) TRƯƠNG ANH THUẬN* Từ năm 1802 đến năm 1883, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động các cơ quan chuyên môn của triều đình, trong đó có Khâm Thiên giám, triều Nguyễn đã hoạch định và triển khai thành công các chính sách phù hợp, thiết thực đối với đội ngũ quan lại. Từ nguồn tư liệu rời rạc, tản mạn trong các bộ sử lớn của triều Nguyễn, qua tổng hợp có thể thấy rằng, ở giai đoạn này, ba chính sách cụ thể về đào tạo, tuyển chọn, bổ nhiệm, lương bổng và thưởng phạt đã được các hoàng đế triều Nguyễn áp dụng đối với các quan lại Khâm Thiên giám. Nghiên cứu dưới đây góp phần làm sáng tỏ nội dung của từng chính sách. Từ khóa: Triều Nguyễn; quan lại; Khâm Thiên giám, lƣơng bổng, thƣởng phạt Nhận bài ngày: 29/7/2018; đưa vào biên tập: 6/11/2018; phản biện: 10/12/2018; duyệt đăng: 25/01/2019 1. ĐẶT VẤN ĐỀ lang/Chánh thất phẩm, Ngũ quan Khâm Thiên giám là cơ quan nghiên chính/Chức Chiêm hậu/Chánh lục cứu thiên văn, lịch pháp của vƣơng phẩm, Chiêm hậu lại ty thủ hợp/ triều Nguyễn. Cơ quan trực thuộc Chánh thất phẩm, Thƣ lại/Chánh bát Khâm Thiên giám có Ty Chiêm hậu phẩm/Chánh cửu phẩm. (1802-1820)/Ty Kính cẩn (1829)/Ty Khâm Thiên giám có vai trò quan trọng Khác cẩn (1834), và gồm các chức đối với nhiều hoạt động trong cung danh: Giám chính/Chánh ngũ phẩm, đình cũng nhƣ hoạt động nông nghiệp Giám phó/Tòng ngũ phẩm, Chiêm ngoài dân gian đƣơng thời. Nhận thức hậu/Tòng ngũ phẩm, Linh đài rõ điều này, nên triều Nguyễn ngay từ đầu đã có những chính sách hết sức * Trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Đà cụ thể đối với đội ngũ quan lại ở đây, Nẵng. nhằm tăng cƣờng tính hiệu quả trong 38 TRƢƠNG ANH THUẬN – MỘT SỐ CHÍNH SÁCH CỦA TRIỀU NGUYỄN hoạt động chuyên môn của Khâm nguồn quan lại chuyên môn cho cơ Thiên giám.
