Tôi xin bắt đầu bài viết này từ một câu ca dao mà tôi bắt gặp năm 1988, tại Vũng Liêm, do một cô giáo sinh đọc ngoài cửa phòng nghỉ của tôi, nhưng cố tình cho tôi nghe được. Rau răm đất cứng dễ bứng khó trồng Dẫu thương cho lắm cũng chồng người ta Câu ca dao bình thường thôi, nhưng phải nghe đúng ngữ điệu của cô gái ấy, tình cảm của cô gái ấy, mới thấm hết cái hay rất thật của nó. Bởi vậy ở Nam Bộ, bên cạnh đờn ca vọng cổ và bản. | ĐI TÌM VẺ ĐẸP CA DAO DÂN CA HỒ TĨNH TÂM Tôi xin bắt đầu bài viết này từ một câu ca dao mà tôi bắt gặp năm 1988 tại Vũng Liêm do một cô giáo sinh đọc ngoài cửa phòng nghỉ của tôi nhưng cố tình cho tôi nghe được. Rau răm đất cứng dễ bứng khó trồng Dau thương cho lắm cũng chồng người ta Câu ca dao bình thường thôi nhưng phải nghe đúng ngữ điệu của cô gái ấy tình cảm của cô gái ấy mới thấm hết cái hay rất thật của nó. Bởi vậy ở Nam Bộ bên cạnh đờn ca vọng cổ và bản vắn còn có một hình thức rất phổ biến là ca ra bộ - nghĩa là người ca phải vừa hát vừa ra bộ bằng gương mặt ánh mắt thân hình đôi bàn tay bàn chân. để diễn tả cho hết tình cảm của mình gởi trong câu hát. Trong phạm vi bài này tôi xin phép nhận xét về ca dao dân ca Nam Bộ dưới góc độ ấy. Của một vùng văn hóa rộng lớn đã sản sinh ra nó. Trước hết xin nói qua về sự hình thành vùng văn hóa Nam Bộ I. TỪ VÙNG VĂN HÓA CỔ TRUYỀN NAM BỘ ĐẾN VÙNG VĂN HÓA NAM BỘ HÔM NAY Theo những khám phá của các nhà khảo cổ học con người đã có mặt ở vùng đất Nam Bộ khá lâu đời. Nếu căn cứ theo những di chỉ cư trú và di cốt của con người ở Óc Eo Ba Thê Núi Nổi. thì từ cách đây đến năm con người đã có mặt ở vùng đất còn chứa nhiều nước mặn sình lầy cây dại và dã thú này đồng thời họ cũng để lại nhiều dấu ấn văn hóa khá đặc trưng về vùng miền mà sinh động và thiết thực nhất là ở vùng tứ giác Long Xuyên và U Minh Thượng. Rất tiếc là các di tích của nền văn minh ấy chỉ cho chúng ta thấy rằng nền văn minh ấy chỉ hứng khởi lên khoảng vài trăm năm rồi bị chìm lấp trong lòng đất miền Tây với những hình ảnh hư ảo còn lại của một vương quốc Phù Nam hay một nước Chí Tôn trong sử sách bia ký cổ. Công cuộc mở đất phương Nam khẳng định vùng văn hóa phương Nam chỉ thật sự định hình từ những cuộc di dân lớn của người Việt ở TK XVI và đầu TK XVII. Đó là quá trình di dân tự nhiên quá trình di dân cơ chế và quá trình chuyển cư tại chỗ. Quá trình di dân tự nhiên là quá trình di dân lẻ tẻ chưa đủ để định hình bản sắc văn hóa của vùng đất. Chỉ
