Bài viết này cung cấp những kết quả nghiên cứu sử dụng cá Hòa lan (Xiphophorus sp.) làm sinh vật cảnh báo sớm ô nhiễm do nước thải công nghiệp. Kết quả đánh giá được xác định bằng phương pháp theo dõi khoảng cách di chuyển và hành vi thay đổi của cá Hòa lan trong các bể thử nghiệm 5 phút/1lần và theo dõi liên tục trong 5 giờ. | Dẫn liệu bước đầu về thành phần loài cá ở sông Trầu huyện Núi Thành tỉnh Quảng Nam DẪN LIỆU BƯỚC ĐẦU VỀ THÀNH PHẦN LOÀI CÁ Ở SÔNG TRẦU HUYỆN NÚI THÀNH TỈNH QUẢNG NAM Nguyễn Văn Khánh1 Kiều Thị Kính2 Vũ Thị Phương Anh3 Tóm tắt Bài báo này cung cấp những kết quả nghiên cứu sử dụng cá Hòa lan Xiphophorus sp. làm sinh vật cảnh báo sớm ô nhiễm do nước thải công nghiệp. Kết quả đánh giá được xác định bằng phương pháp theo dõi khoảng cách di chuyển và hành vi thay đổi của cá Hòa lan trong các bể thử nghiệm 5 phút 1lần và theo dõi liên tục trong 5 giờ. Kết quả nghiên cứu cho thấy với các nồng độ 20 40 60 và 80 LC50 giá trị hành vi bơi có sự giảm dần theo chiều tăng lên của nồng độ. Ở ngưỡng nồng độ 80 và 100 nước thải lần lượt có sự tương đồng về mặt quãng đường di chuyển của cá Hòa lan với nồng độ 20 và 80 LC50 của NaOCl. Có thể thấy rằng thử nghiệm trong môi trường nước thải cá Hòa lan cũng có phản ứng hành vi bơi tốt như trong thử nghiệm với chất giả ô nhiễm NaOCl. Kết quả này cho thấy có thể áp dụng cá Hòa lan Xiphophorus sp. cho chương trình ứng dụng sinh vật cảnh báo sớm giám sát ô nhiễm nước thải công nghiệp tại Việt Nam. 1. Đặt vấn đề Công nghệ giám sát chất lượng nước thải công nghiệp ở Việt Nam được đánh giá chủ yếu bằng các phương pháp lý hóa qua các thông số như giá trị pH COD BOD kim loại nặng. Tuy nhiên phương pháp này cần quá trình đánh giá liên tục lâu dài nên gây tốn kém về kinh tế mà chỉ đánh giá được mức độ ô nhiễm và chưa thể hiện được độc tính của nước thải tác động lên môi trường sinh thái Nguyễn Xuân Quýnh và cs 2004 . Do đó để khắc phục những hạn chế trên các nhà khoa học trên thế giới trong những năm gần đây đã tập trung nghiên cứu phương pháp giám sát nước thải bằng biện pháp sinh học với chi phí thấp sử dụng sinh vật rẻ tiền có sẵn tại địa phương cho ra kết quả thường xuyên hơn về ảnh hưởng ô nhiễm nước thải đối với sức khỏe môi trường Frank et al 2011 . Hiện nay đã có nhiều công trình nghiên cứu quan tâm đến việc sử dụng loài cá như một dấu .