Hải-Sử dân ta không những dài như trường-giang, rộng tựa đại-dương mà đã khởi đi từ sáu bảy chục ngàn năm về trước. Vũ Hữu San Sử-ký ở nước ta Cụ Lệ-thần Trần-Trọng-Kim viết trong phần Tựa của cuốn "Việt-Nam Sử-Lược," quyển 1 như sau: "Chủ-đích (của việc ghi chép Sử) là để làm một cái gương chung-cổ cho ngư(c)i cả nước được đời đời soi vào đấy mà biết cái sinh-họat của người trước đã phải lao-tâm lao-lực những thế nào, mới chiếm giữ được cái địa-vị ở dưới bóng mặt trời này. . | Hải-Quân và nếp sống Thủy-sinh trong dòng sinh-mệnh dân-tộc Hải-Sử dân ta không những dài như trường-giang rộng tựa đại-dương mà đã khởi đi từ sáu bảy chục ngàn năm về trước. Vũ Hữu San Sử-ký ở nước ta Cụ Lệ-thần Trần-Trọng-Kim viết trong phần Tựa của cuốn Việt-Nam Sử-Lược quyển 1 như sau Chủ-đích của việc ghi chép Sử là để làm một cái gương chung-cổ cho ngư c i cả nước được đời đời soi vào đấy mà biết cái sinh-họat của người trước đã phải lao-tâm lao-lực những thế nào mới chiếm giữ được cái địa-vị ở dưới bóng mặt trời này. Người trong nước có thông-hiểu những sự-tích nước mình mới có lòng yêu nước yêu nhà mới biết cố gắng học-hành hết sức làm-lụng để vun-đắp thêm vào cái nền xã-hội của tiên-tổ đã xây-dựng nên mà để lại cho mình . Chủ-đích của vị Sử-gia tăm-tiếng họ Trần cũng là niềm mong ước của mọi người chúng ta khi đọc Việt-Sử. Tuy thế người lính thủy hay người thường-dân hành thủy hay cả những người yêu sông nước biển cả - muốn thông-hiểu sự-tích nước mình dân mình liên-hệ ra sao với sinh-hoạt nước - lại không được cái may mắn như vậy. Cầm cuốn Sử nước ta lên mà xem cho hết người đọc chỉ thấy các sinh-hoạt quá-khứ của tiền-nhân ở trên đất trên bờ tương-tự như trong những cuốn sách sử-ký của các dân-tộc khác nằm trong lục-địa. Sử-gia Trần-Trọng-Kim nhận-xét về chuyện Sử nước ta được chép theo lối sử Tàu một cách xác-đáng như sau Cái lối làm sử của ta theo lối biên-niên của Tàu nghiã là năm nào tháng nào có chuyện gì quan-trọng thì nhà làm sử chép vào sách. Mà chép một cách rất vắn tắt cốt để ghi lấy chuyện ấy mà thôi chứ không giải-thích cái gốc-ngọn và sự liên-can việc ấy với việc khác là thế nào. Vì thế sinh-hoạt thực-sự của đại-đa-số dân-chúng không được nói đến trong Việt-sử. Donald Worster đã một lần chê trách các nhà viết sử. Chúng ta cũng có thể bắt chước Ông mà phát-biểu một câu nhẹ-nhàng như sau Viết sử mà không có nước ở trong đó là một thiếu sót lớn. Kinh-nghiệm nhân-loại và đặc-biệt là của nguời nước ta đâu có khô khan đến như vậy Cách ghi chép .
