Cách đây 300 năm, dòng họ Lại ở Nghĩa Đô, ngoại thành Hà Nội được chúa Trịnh Tráng giao cho đặc ân làm giấy sắc. Nguyên liệu là cây dó Lâm Thao, qua nhiều công đoạn chế biến cầu kỳ trở thành loại giấy đẹp có sức bền hàng trăm năm. Ngày nay, dòng họ làm giấy sắc vinh quang một thời chỉ còn lại hai nghệ nhân là cụ Lại Thị Phượng và cụ Lại Thế Bàn đều ở tuổi xưa nay hiếm. | Dòng họ duy nhất có nghề làm giấy sắc phong Cách đây 300 năm dòng họ Lại ở Nghĩa Đô ngoại thành Hà Nội được chúa Trịnh Tráng giao cho đặc ân làm giấy sắc. Nguyên liệu là cây dó Lâm Thao qua nhiều công đoạn chế biến cầu kỳ trở thành loại giấy đẹp có sức bền hàng trăm năm. Ngày nay dòng họ làm giấy sắc vinh quang một thời chỉ còn lại hai nghệ nhân là cụ Lại Thị Phượng và cụ Lại Thế Bàn đều ở tuổi xưa nay hiếm. Từ thế kỷ XI giấy Lĩnh Nam đã được ca ngợi là một sản phẩm quý không kém gì giấy của Trung Quốc. Vua Lý đã dùng làm quà tặng cho sứ giả nhà Tống. Kể từ đó nghề làm giấy thủ công nước ta đã có lịch sử tám chín trăm năm nhưng nghề làm giấy sắc cho nhà vua phong công phong thần thì mới có khoảng 300 năm nay. Sản phẩm quý hiếm ấy chỉ có dòng họ Lại ở Nghĩa Đô được làm và nhà vua cũng chỉ nhập qua nhà thầu của chính họ Lại ở Nghĩa Đô làm ra mà thôi. Họ Lại làm giấy sắc vua Nghĩa Đô thêm nghĩa nghìn xưa mặn mà. Loại giấy này là một sản phẩm công nghệ thủ công rất quí vì nó đẹp. Hai mặt đạo sắc một mặt vẽ rồng có hình con triện một mặt vẽ tứ linh để yểm mặt sau. Nó đẹp nhờ những nét vẽ khi mềm mại theo những đường uốn lượn uốn khúc của những khúc rồng khi bay bổng theo những vân mây lúc hóa chim lúc hóa rồng của những nghệ nhân tài hoa. Giấy đã đẹp lại quý. Quý vì trên mỗi nét vẽ hoa văn lại có vàng mười tô điểm lên lóng lánh. Theo người sản xuất thì đó là vàng thực phủ lên nét vẽ như người ta phủ vàng quỳ vậy. Chưa hết đây còn là lộc vua lộc nước nhuần thấm trong mỗi đạo sắc là sự kết tinh bền vững trường tồn của bàn tay lao động người thợ thủ công trong mỗi sợi tơ tạo nên tờ giấy. Giấy sắc có sức chịu đựng lâu dài có thể hai ba trăm năm nếu được bảo quản tốt. Sở dĩ vậy vì tờ giấy đanh mà lại mềm mại như lụa không hút ẩm không giòn không manh mún dai. Có được những tiêu chuẩn chất lượng như thế vì kỹ thuật làm loại giấy này cầu kỳ lắm. Vật liệu để làm cũng là cây dó nhưng phải là dó Thao dó trồng ở vùng đất Lâm Thao các công đoạn kỹ thuật làm cơ bản giống như làm các
