Trong bài báo này, lần đầu tiên bài toán thiết kế tối ưu giá thành của khung thép phi tuyến có liên kết nửa cứng xét đến gia cường các khu vực vùng cứng nút khung được xem xét. Hàm tối ưu của bài toán là tổng khối lượng của các cấu kiện dầm, cột và chi phí gia cường tại các khu vực vùng cứng nút khung được biểu diễn dưới dạng khối lượng thép công trình. Phân tích trực tiếp cho phép xét đến các ảnh hưởng phi tuyến của vật liệu và hình học của kết cấu được sử dụng để đánh giá các điều kiện ràng buộc về cường độ và sử dụng. Một thuật toán tiến hóa vi phân cải tiến với ưu điểm giảm số lần phân tích kết cấu được sử dụng để giải bài toán tối ưu đặt ra. Khung thép phẳng 5 nhịp 5 tầng được sử dụng để minh họa. Kết quả tính toán cho thấy việc xét đến chi phí gia cường vùng cứng nút khung làm tăng độ chính xác của kết quả tối ưu tìm được. | Tối ưu khung thép có liên kết nửa cứng xét đến gia cường vùng cứng nút khung Panel Zone Tạp chí Khoa học Công nghệ Xây dựng NUCE 2020. 14 2V 64 74 TỐI ƯU KHUNG THÉP CÓ LIÊN KẾT NỬA CỨNG XÉT ĐẾN GIA CƯỜNG VÙNG CỨNG NÚT KHUNG PANEL ZONE Hà Mạnh Hùnga Trương Việt Hùngb a Khoa Xây dựng dân dụng và Công nghiệp Đại học Xây Dựng số 55 đường Giải Phóng quận Hai Bà Trưng Hà Nội Việt Nam b Khoa Công trình Đại học Thủy Lợi 175 Tây Sơn Đống Đa Hà Nội Việt Nam Nhận ngày 07 02 2020 Sửa xong 22 02 2020 Chấp nhận đăng 11 03 2020 Tóm tắt Trong kết cấu khung thép các khu vực vùng cứng nút khung panel zone có thể bị chảy dẻo trước các cấu kiện dầm và cột do chịu lực cắt lớn đặc biệt trong các thiết kế tối ưu của công trình do tiết diện dầm và cột được giảm thiểu tối đa. Do vậy chi phí gia cường các khu vực vùng cứng nút khung cần phải được xem xét đến trong các bài toán tối ưu nhằm tăng độ chính xác cho kết quả đạt được. Trong bài báo này lần đầu tiên bài toán thiết kế tối ưu giá thành của khung thép phi tuyến có liên kết nửa cứng xét đến gia cường các khu vực vùng cứng nút khung được xem xét. Hàm tối ưu của bài toán là tổng khối lượng của các cấu kiện dầm cột và chi phí gia cường tại các khu vực vùng cứng nút khung được biểu diễn dưới dạng khối lượng thép công trình. Phân tích trực tiếp cho phép xét đến các ảnh hưởng phi tuyến của vật liệu và hình học của kết cấu được sử dụng để đánh giá các điều kiện ràng buộc về cường độ và sử dụng. Một thuật toán tiến hóa vi phân cải tiến với ưu điểm giảm số lần phân tích kết cấu được sử dụng để giải bài toán tối ưu đặt ra. Khung thép phẳng 5 nhịp 5 tầng được sử dụng để minh họa. Kết quả tính toán cho thấy việc xét đến chi phí gia cường vùng cứng nút khung làm tăng độ chính xác của kết quả tối ưu tìm được. Từ khoá phân tích trực tiếp khung thép nửa cứng tối ưu panel zone tiến hóa vi phân. OPTIMIZATION OF SEMI-RIGID STEEL FRAMES CONSIDERING PANEL-ZONE DESIGN Abstract In steel frame structures panel-zone areas may be yielded before beams or .