Một quy luật phổ quát trong vật lý ? Những bài cùng tác giả Bài này mong giới thiệu một công trình lý thuyết cơ bản về vật lý của giáo sư Đàm Thanh Sơn ở Đại học Washington (Seatle, Mĩ) mà tạp chí Physics Today tháng 5 năm 2010 đề cập và ca ngợi trong ba bài liên tiếp, điều khá hiếm. Những tiên đoán và kết quả tính toán của ông cùng cộng tác viên, gọi tắt là nhóm ĐTS[1] vừa được hai thực nghiệm kiểm chứng thành công. Điều đáng chú ý là hai thực nghiệm nói trên. | Một quy luật phổ quát trong vật lý Những bài cùng tác giả Bài này mong giới thiệu một công trình lý thuyết cơ bản về vật lý của giáo sư Đàm Thanh Sơn ở Đại học Washington Seatle Mĩ mà tạp chí Physics Today tháng 5 năm 2010 đề cập và ca ngợi trong ba bài liên tiếp điều khá hiếm. Những tiên đoán và kết quả tính toán của ông cùng cộng tác viên gọi tắt là nhóm ĐTS 1 vừa được hai thực nghiệm kiểm chứng thành công. Điều đáng chú ý là hai thực nghiệm nói trên nằm ở hai thái cực một bên với nhiệt độ cực kỳ lớn hàng tỷ lần tỷ độ tuyệt đối K ở Trung tâm máy gia tốc ion nặng tương đối tính Relativistic Heavy Ion Collider RHIC và một bên với nhiệt độ cực kỳ nhỏ một vài phần triệu độ K ở Đại học Duke. Tuy đối cực đến như vậy mà hai thực nghiệm đều quan sát được một dòng chảy gần hoàn hảo và đo lường được độ nhớt n của nó ở RHIC khi cho hạt nhân của nguyên tử vàng va chạm nhau cực mạnh và ở Đại học Duke khi để các nguyên tử của Lithium đông lạnh cùng cực. Điều này minh họa công trình phong phú của nhóm KSS mang tính chất phổ cập đáp ứng với nhiều hệ thống vật lý rất khác biệt. Nó đòi hỏi các tác giả phải có một kiến thức vừa sâu sắc vừa tổng thể bao trùm đa ngành vật lý và thấu triệt nhiều phương pháp tiếp cận khác nhau để đặt đúng vấn đề giải thích nó thoả đáng cùng tiên đoán những hiện tượng mới mẻ quan sát đo lường được bởi thực nghiệm. Công trình của nhóm ĐTS mở đường cho một loạt nghiên cứu về những địa hạt tưởng chừng không chút liên hệ với nhau Thuỷ động lực học Vũ trụ và Thiên văn vật lý Siêu dây và Hạt Siêu dẫn và vật lý chất đặc Chất hạt nhân nhưng mang một đặc tính chung phô quát và cơ bản. Trong cuốn Kỷ Yếu Max Planck 2 công trình trên đã được nhà vật lý Nguyễn Trọng Hiền ở Đại học Caltech nhắc đến trong bài Sự đo đạc hằng số Planck thực thế nhóm ĐTS chứng minh là độ nhớt q tỷ lệ thuận với h hằng số cơ bản Planck. Hằng số h của vật lý lượng tử như ta biết đóng vai trò khai phóng vừa làm nền móng cơ bản cho khoa học vừa thú vị thiết thực trong kỹ thuật và đời sống .
