Tài liệu trình bày cấu tạo của máy điện một chiều; nguyên lý làm việc của máy phát và động cơ điện một chiều; sức điện động phần ứng, công suất điện từ và mômen điện từ; phản ứng phần ứng của máy phát điện một chiều . | Máy điện một chiều MÁY ĐI ỆN M Ộ T CHI Ề U CẤ U TẠ O CỦ A MÁY ĐI ỆN M Ộ T CHI Ề U Máy điện Một chiều bao gồm stato với cực từ rôto và cổ góp với chổi than PHẦN TĨNH STATO Stato gọi là phần cảm gồm lõi thép bằng thép đúc vừa là Mạch từ vừa là vỏ Máy. Gắn với stato là các cực từ chính có dây quấn kích từ PHẦN QUAY RÔTO Rôto của Máy điện Một chiều gọi là phần ứng bao gồm lõi thép dây quấn phần ứng cổ góp và chổi than hình Hình Lõi thép và dây quấn Lõi thép hình trụ làm bằng các lá thép kỹ thuật điện ghép lại với nhau. Các lá thép kỹ thuật điện có lỗ thông gió và rãnh để đặt dây quấn phần ứng. Mỗi phần tử của dây quấn phần ứng có nhiều vòng dây hai đầu nối với hai phiến góp. Các phiến góp đặt trên cổ góp Cổ góp và chổi than Cổ góp gổm các phiến góp bằng đồng được ghép cách điện có dạng hình trụ được gắn ở đầu trục rôto. Các đầu dây của phần tử dây quấn rôto nối với phiến góp. Chổi than làm bằng than graphit các chổi than được tỳ chặt lên cổ góp nhờ lò xo NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CỦA MÁY PHÁT VÀ ĐỘNG C Ơ ĐIỆN MỘT CHIỀU NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CỦA MÁY PHÁT ĐIỆN MỘT CHIỀU Ta xét Máy phát điện Một chiều có dây quấn phần ứng gồm hai thanh dẫn ab và cd chỉ nối với hai phiến góp 1 và 2 hình Khi động cơ sơ cấp quay phần ứng các thanh dẫn của dây quấn phần ứng cắt từ trường của cực từ cảm ứng các sức điện động. Chiều sức điện động được xác định bằng quy tắc bàn tay phải. Trên thanh dẫn ab sức điện động có chiều từ a đến b. Trên thanh dẫn cd chiều sức điện động từ c đến d . Khi phần ứng quay được nửa vòng vị trí của hai thanh dẫn phần tử và hai phiến góp thay đổi cho nhau. Sức điện động trong thanh dẫn đổi chiều nhưng chiều dòng điện ở Mạch ngoài không đổi. Cổ góp và chổi than đóng vai trò bộ chỉnh lưu dòng điện I ra tải có chiều không đổi. Phương trình cân bằng điện áp U Eư Rư Iư Rư là điện trở dây quấn phần ứng U là điện áp hai đầu cực Máy E ư là sức điện động phần ứng. NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU Khi cho điện áp Một chiều U vào hai chổi than
