Bài viết nghiên cứu Hệ thống nông nghiệp và vấn đề nghiên cứu xã hội học ở nông thôn về mặt phương pháp luận khoa học, mặt thực tiễn và trong sản xuất nông nghiệp. | Hệ thống nông nghiệp và vấn đề nghiên cứu xã hội học ở nông thôn Xã hội học số 1 - 1989 HỆ THỐNG NÔNG NGHIỆP VÀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU XÃ HỘI HỌC Ở NÔNG THÔN Giáo sư Viện sĩ ĐÀO THẾ TUẤN T hời gian gần đây việc áp dụng quan điểm hệ thống nghiên cứu của sự phát triển của nông nghiệp ngày càng phát triển mạnh. Khuynh hướng nghiên cứu tổng hợp này được đẩy mạnh bởi hai lý do sau - Về mặt phương pháp luận khoa học xu hướng phân tích phân chia sự vật ra các phần nhỏ để nghiên cứu đã làm cho các nhà nghiên cứu quên mất cái tổng thể. Do đấy để hiểu sự vật trong tổng thể của nó đã xuất hiện một xu hướng ngược lại gọi là xu hướng tổng thể xu hướng hệ thống vì sự vật là những hệ thống phức tạp hoàn chỉnh. - Về mặt thực tiễn việc tác dụng vào sự vật tách rời từng mặt từng yếu tố dẫn đến sự phiến diện bế tắc không đạt được kết quả mong muốn do đấy xu hướng tác dụng vào sự vật một cách toàn diện tổng hợp nhất thể đã dần dần thay thế cho xu hướng tác động vào một nhân tố tác động phiến diện. Trong sản xuất nông nghiệp việc phát triển mạnh một ngành sản xuất hay việc tác động vào một nhân tố của sự phát triển không dẫn đến kết quả mong muốn vì bản thân nông nghiệp là một hệ thống phức tạp. Sự phát triển của nó phụ thuộc vào một tập hợp các nhân tố phức tạp. Thực tế của việc phát triển nông nghiệp cho thấy muốn phát triển nhanh phải phát triển một cách toàn diện và tác đồng đồng thời vào nhiều nhân tố phát triển. I - QUAN ĐIỂM HỆ THỐNG Hệ thống là các tập hợp có trật tự bên trong hay bên ngoài của các yếu tố có liên hệ với nhau hay tác động lẫn nhau . Thành phần của hệ thống là yếu tố hay nguyên tố . Yếu tố là phần không biến của hệ thống. Trong hệ thống giữa các yếu tố có các mối liên hệ hay tác động lẫn nhau. Các mối liên hệ và tác động giữa các yếu tố bên trong hệ thống mạnh hơn với các yếu tố bên ngoài hệ thống. Các mối liên hệ và tác động ấy tạo thành trật tự bên trong của hệ thống. Quan điểm hệ thống là hướng phương pháp luận khoa học chung nghiên cứu các phương pháp và phương
