Luận án nghiên cứu đa hình gen TNF-α-308 và TGF-β1-509 ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan có HBsAg dương tính trên 102 bệnh nhân UTBMTBG có HBsAg (+), đã được chẩn đoán xác định tại Trung tâm Y học Hạt nhân và Ung Bướu, Bệnh viện Bạch Mai từ 10/2016 – 10/2017. | Luận án Tiến sĩ Y học Nghiên cứu đa hình gen TNF-α-308 và TGF-β1-509 ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan có HBsAg dương tính 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Ung thư biểu mô tế bào gan Hepatocellular carcinoma HCC UTBMTBG là một trong những bệnh lý ác tính hay gặp hàng đầu thế giới. Bệnh đứng hàng thứ 6 trong 10 loại ung thư hay gặp là nguyên nhân thứ ba gây tử vong do ung thư. Theo GLOBOCAN ước tính riêng năm 2018 đã có trường hợp mắc mới và bệnh nhân tử vong do UTBMTBG 1 . Các nghiên cứu đã ghi nhận nhiễm virus viêm gan B HBV mạn là nguyên nhân chính gây UTBMTBG. Việt Nam có tỷ lệ nhiễm HBV cao tương ứng có số người mắc UTBMTBG tương đối lớn. Đây là loại ung thư có tiên lượng xấu với thời gian sống thêm ngắn liên quan đến khả năng chẩn đoán sớm còn nhiều hạn chế. Do vậy hiện nay trên thế giới những nghiên cứu về sinh bệnh học của UTBMTBG nhằm mục tiêu nhận diện những dấu ấn sinh học có giá trị trong chẩn đoán điều trị đã được tiến hành rộng rãi. Với sự phát triển mạnh mẽ của sinh học phân tử nhiều nghiên cứu đã ghi nhận vai trò kiểu gen đặc biệt các đa hình gen SNP Single nucleotide polymorphism của vật chủ đóng vai trò quan trọng trong đáp ứng miễn dịch của cơ thể khi nhiễm HBV ảnh hưởng đến quá trình hình thành viêm gan mạn xơ gan phát triển UTBMTBG. Như vậy nghiên cứu đa hình gen giúp phân tầng đối tượng nguy cơ cải thiện phát hiện sớm và kết quả điều trị bệnh 2 3 . Gen TNF α nằm trên nhánh ngắn của nhiễm sắc thể số 6 NST 6p21 . Đây là một gen có nhiều điểm đa hình đơn điểm đa hình tại vị trí 308 được đánh giá có liên quan đến nguy cơ UTBMTBG. Các nghiên cứu cho thấy alen A của điểm đa hình trên liên quan đến tăng cường sản xuất TNF α trên cả in vitro và in vivo. Ngoài ra người mang alen A có 2 tăng nguy cơ UTBMTBG cao hơn khi so sánh với người mang alen G 4 5 . Gen TGF β1 nằm trên nhánh dài nhiễm sắc thể số 19 có nhiều điểm đa hình trong đó điểm đa hình tại vị trí 509 C gt T đã được đánh giá có liên quan đến nồng độ TGFβ huyết tương. Hơn nữa phân
