Dựa vào metric của hố đen (HĐ) Reissner-Nordstr ¨om (RN) mang điện đã rút ra các biểu thức giải tích cho nhiệt độ, áp suất và thể tích của HĐ. Kết quả tính số chứng tỏ rằng tại các nhiệt độ nhỏ hơn nhiệt độ tới hạn Tc, vật chất bên ngoài HĐ có tính chất giống như khí thực Van der Walls ở chỗ nó có thể tồn tại ở pha khí hoặc lỏng và có thể xảy ra chuyển pha khí-lỏng khi thể tích (hoặc bán kính của đường chân trời) HĐ thay đổi. | Các tính chất nhiệt động của hố đen Reissner-Nordstrom HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI Natural Sciences 2020 Volume 65 Issue 3 pp. 24-30 This paper is available online at http CÁC TÍNH CHẤT NHIỆT ĐỘNG CỦA HỐ ĐEN REISSNER-NORDSTROM Lê Viết Hòa1 Nguyễn Tuấn Anh2 và Đinh Thanh Tâm3 1 KhoaVật lí Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 1 Khoa Công Nghệ Năng Lượng Trường Đại Học Điện Lực 1 Khoa Toán-Lí-Tin Trường Đại Học Tây Bắc Sơn La Tóm tắt. Dựa vào metric của hố đen HĐ Reissner-Nordstr om RN mang điện đã rút ra các biểu thức giải tích cho nhiệt độ áp suất và thể tích của HĐ. Kết quả tính số chứng tỏ rằng tại các nhiệt độ nhỏ hơn nhiệt độ tới hạn Tc vật chất bên ngoài HĐ có tính chất giống như khí thực Van der Walls ở chỗ nó có thể tồn tại ở pha khí hoặc lỏng và có thể xảy ra chuyển pha khí-lỏng khi thể tích hoặc bán kính của đường chân trời HĐ thay đổi. Ngược lại khi nhiệt độ lớn hơn Tc vật chất chỉ có thể ở pha khí. Kết quả này phù hợp với kết quả đã biết. Từ khóa tính chất nhiệt động hố đen khí-lỏng chuyển pha. 1. Mở đầu Một trong những hệ quả quan trọng của thuyết tương đối rộng là tiên đoán về sự tồn tại của các HĐ-miền không gian mà ở đó lực hấp dẫn mạnh tới mức ánh sáng cũng không thể thoát ra được. Việc chụp được ảnh của HĐ vào tháng tư năm 2019 đã gia tăng mạnh mẽ các nghiên cứu về chúng. Xét theo quan điểm của nhiệt động lực học thì HĐ có tính chất giống như một hệ thống kê thông thường 1 . Khi đó để mô tả các tính chất vĩ mô của HĐ chúng ta không cần phải quan tâm đến vị trí và xung lượng của từng phân tử mà chỉ cần một vài thông số vĩ mô như nhiệt độ áp tính chất nhiệt động của các HĐ đã được nghiên cứu trong nhiều công trình 2 3 4 . Người ta nhận thấy rằng so với các hệ nhiệt động thông thường thì cấu trúc pha và các hiện tượng tới hạn ở các HĐ phong phú hơn nhiều 5 6 7 . Mặc dù vậy các HĐ vẫn được coi là một trong những bí ẩn lớn nhất của vũ trụ hiện nay vì còn rất nhiều điều chưa được làm rõ như cấu trúc nội .
