Bài viết nỗ lực chỉ ra chân dung văn hóa độc đáo cũng như đóng góp riêng biệt của hai tác giả Thái Đình Lan và Đặng Huy Trứ đối với mối tương giao giữa hai vùng lãnh thổ lân bang dựa trên nhóm tác phẩm được hai ông sáng tác trong khoảng thời gian ngụ tại lân quốc. | Thơ văn Thái Đình Lan và Đặng Huy Trứ trên con đường viễn hành lân quốc HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI Social Sciences 2020 Volume 65 Issue 5 pp. 3-10 This paper is available online at http THƠ VĂN THÁI ĐÌNH LAN VÀ ĐẶNG HUY TRỨ TRÊN CON ĐƯỜNG VIỄN HÀNH LÂN QUỐC Trần Thị Hoa Lê và Thành Đức Hồng Hà Khoa Ngữ Văn Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Thái Đình Lan 1801 - 1859 và Đặng Huy Trứ 1825 - 1874 đều làm quan với triều đình sở tại trong giai đoạn khó khăn chồng chất nửa cuối triều Mãn Thanh và nửa cuối triều Nguyễn Gia Long đều có một khoảng thời gian đi sang nước láng giềng và để lại sáng tác thơ văn về chuyến viễn du đó. Căn nguyên viễn du khác nhau Thái Đình Lan bị bão đánh lạc thuyền sang Đại Nam Đặng Huy Trứ hai lần đến Quảng Châu lo việc nước nên nội dung thơ văn viết trong chuyến viễn hành về cơ bản là khác nhau. Tuy nhiên giữa hai vị quan chức nhà văn cùng sống ở thế kỷ XIX của Đài Loan và Việt Nam còn có nhiều điểm tương đồng về thân phận tài năng tấm lòng yêu nước thương dân sự nghiệp chính trị. Và đặc biệt một số tương đồng nữa về quan niệm nhân sinh lí tưởng Nho gia tinh thần hòa hiếu dân tộc đã được thể hiện qua những sáng tác trong chuyến viễn hành lân quốc của hai ông. Bài viết nỗ lực chỉ ra chân dung văn hóa độc đáo cũng như đóng góp riêng biệt của hai tác giả Thái Đình Lan và Đặng Huy Trứ đối với mối tương giao giữa hai vùng lãnh thổ lân bang dựa trên nhóm tác phẩm được hai ông sáng tác trong khoảng thời gian ngụ tại lân quốc. Từ khóa Thái Đình Lan Đặng Huy Trứ viễn hành lân quốc chân dung văn hóa đóng góp riêng biệt mối tương giao lân bang. 1. Mở đầu Thái Đình Lan 1801 - 1859 và Đặng Huy Trứ 1825 - 1874 đều làm quan với triều đình sở tại trong giai đoạn suy thoái cuối cùng cách thời vong quốc không xa. Vị Tiến sĩ khai khoa 1844 cũng là duy nhất của huyện Bành Hồ vào đời Thanh Tuyên Tông có một chuyến đi bất đắc dĩ sang nước Đại Nam. Còn vị Giải nguyên 1847 từng bị cách tuột Tiến sĩ ngay kỳ thi .
