Đề tài nhằm phát triển khả năng nhận thức âm vị, hỗ trợ việc hình thành, củng cố và rèn luyện khả năng đọc cho HS lớp 1 mắc chứng khó đọc qua việc xây dựng nhóm bài tập nhận thức âm vị, tổ chức thử nghiệm và tìm hiểu hiệu quả của các bài tập này. Nghiên cứu này được xuất phát từ giả định: HS lớp 1 mắc chứng khó đọc sẽ cải thiện được khả năng nhận thức âm vị; từ đó, trẻ có thể đạt được các yêu cầu về kĩ năng đọc ở giai đoạn đầu tiểu học nếu trẻ được thụ hưởng các bài tập nhận thức âm vị với những cách thức can thiệp kịp thời, đúng đắn và phù hợp. | Xây dựng nhóm bài tập nhận thức âm vị cho học sinh lớp 1 mắc chứng khó đọc Kỉ yếu Hội nghị sinh viên NCKH XÂY DỰNG NHÓM BÀI TẬP NHẬN THỨC ÂM VỊ CHO HỌC SINH LỚP 1 MẮC CHỨNG KHÓ ĐỌC Đặng Ngọc Hân Lê Thị Thùy Dương SV năm 4 Khoa Giáo dục Tiểu học GVHD PGS-TS Nguyễn Thị Ly Kha 1. Đặt vấn đề . Chữ viết tiếng Việt hiện đại thuộc loại hình chữ viết ghi âm âm vị hệ thống chữ viết được tạo thành từ hệ thống tự vị. Mỗi tự vị 1 ghi cho một âm vị và ngược lại theo nguyên tắc tương ứng một đối một âm b - chữ b âm o - chữ ô âm d - chữ đ một số trường hợp không có sự ăn khớp 1-1 âm k - c k q âm ă - a ă . Do đó một tập hợp các nguyên tắc chuyển đổi âm vị - tự vị đủ cho phép đọc - viết đúng đa phần các từ trong tiếng Việt. . Với loại hình chữ viết ghi âm âm vị việc dạy cho trẻ đọc - viết càng gắn chặt với vấn đề rèn luyện ý thức về âm vị. Nhận thức về âm vị ý thức về âm vị conscience phonémique khả năng nhận biết suy nghĩ và thao tác trên âm vị phát triển muộn hơn so với ý thức về ngữ âm được hình thành qua học tập không phát triển một cách tự phát 6 . Xét về mối quan hệ giữa nhận thức âm vị và kĩ năng đọc đã có những nghiên cứu cho thấy rằng nhận thức âm vị giữ vai trò quyết định đối với việc học đọc trong các ngôn ngữ sử dụng loại hình chữ viết ghi âm âm vị 7 kiến thức về âm vị giúp phát triển kĩ năng đọc trẻ có nhận thức về âm vị kém thường đọc kém vì gặp khó khăn trong việc nắm được các nguyên tắc chữ cái và nhận biết từ 9 . Kết quả nghiên cứu khả năng ngôn ngữ và toán trên 262 học sinh HS các lớp 1 2 và 3 ở TP Hồ Chí Minh 1 cho thấy có sự phát triển rõ rệt từ lớp một đến lớp ba về các khả năng phân tách âm vị phân biệt cặp từ tối thiểu và đọc tự vị. . Yêu cầu về nhận thức âm vị cũng được nêu rõ trong chuẩn kiến thức kĩ năng thái độ dành cho HS lớp 1 ở môn Tiếng Việt như nhận biết các chữ cái tổ hợp chữ cái dấu thanh nhận biết các bộ phận của tiếng âm đầu vần thanh. Đồng thời trong chương trình và sách giáo khoa SGK Tiếng Việt 1 để rèn luyện cho HS khả năng nhận .
