Bài viết tập trung phân tích một số hiện tượng bất thường hay gặp trong vi nhân giống thực vật như thủy tinh thể; hiện tượng vàng và rụng lá; sự nhiễm vi sinh vật; hoại tử chồi đỉnh, rễ và mẫu mô nuôi cấy; sự hóa nâu mẫu, môi trường nuôi cấy và một số hạn chế khác. Bên cạnh đó, đề xuất các giải pháp hiệu quả để khắc phục những hiện tượng bất thường này. | Một số hiện tượng bất thường trong vi nhân giống thực vật và giải pháp khắc phục Tạp chí Công nghệ Sinh học 18 1 23-39 2020 BÀI TỔNG QUAN MỘT SỐ HIỆN TƯỢNG BẤT THƯỜNG TRONG VI NHÂN GIỐNG THỰC VẬT VÀ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC Hà Thị Mỹ Ngân1 2 Hoàng Thanh Tùng2 Bùi Văn Lệ1 Dương Tấn Nhựt2 1 Trường Đại học Khoa học tự nhiên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh Việt Nam 2 Viện Nghiên cứu Khoa học Tây Nguyên Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam Người chịu trách nhiệm liên lạc. E-mail duongtannhut@ Ngày nhận bài Ngày nhận đăng TÓM TẮT Nuôi cấy mô tế bào và cơ quan thực vật hiện nay đã trở thành một phương pháp nhân giống chuẩn và phổ biến đối với nhiều loại cây trồng như cây cảnh cây dược liệu cây ăn trái và rau xanh. Ưu điểm của phương pháp này là tạo ra được một số lượng lớn cây giống đồng nhất về mặt di truyền kiểm soát được các yếu tố gây bệnh cho cây tạo ra các cây giống sạch bệnh là công cụ để bảo tồn phát triển nguồn gen và nghiên cứu những đặc tính sinh lý của thực vật. Bên cạnh những ưu điểm thì phương pháp này vẫn tồn tại những hạn chế chưa khắc phục được như hình thái sinh lý và cấu trúc giải phẫu bất thường cây bị thoái hóa dị dạng khí khổng mất chức năng. Những bất thường này tác động rất lớn lên hệ số nhân giống cũng như sự sinh trưởng và phát triển của thực vật ở giai đoạn vườn ươm. Điều kiện nuôi cấy in vitro như hệ thống nuôi cấy kín thành phần và hàm lượng các chất dinh dưỡng chất điều hòa sinh trưởng thực vật trong môi trường nuôi cấy ánh sáng nhiệt độ độ ẩm tuổi và nguồn gốc mẫu cấy là những nguyên nhân chủ yếu gây ra những bất thường này. Do đó việc cải tiến và tối ưu hóa hệ thống nuôi cấy đồng thời nâng cao chất lượng cây giống vẫn luôn là một trong những mục tiêu chính của vi nhân giống thương mại. Trong bài tổng quan này chúng tôi tập trung phân tích một số hiện tượng bất thường hay gặp trong vi nhân giống thực vật như thủy tinh thể hiện tượng vàng và rụng lá sự nhiễm vi sinh vật hoại tử chồi đỉnh rễ và mẫu mô .