“Anh cũng có thể đã vứt luôn cả mạng anh!” Hắn đáp: “Thế đã không phải là Moricand!” Mắt hắn rực lên. Tôi sực không còn thương hại gì hắn nữa. Không còn bận tâm đến bất cứ những gì đến cho hắn nữa. | Trong giấc mơ, tôi thấy mình luôn luôn theo dõi anh chàng Conrad, luôn luôn ở tầm gọi của hắn mà vẫn không bao giờ gọi hắn mà hắn nghe thấy mình, nào tiếng đại bác đì đùng, nào tiếng đại liên lạch tạch, nào tiếng la thét của những kẻ bị thương, những tiếng rền rĩ của những kẻ hấp hối. Đâu đâu cũng chỉ thấy hoang vu. Đây một hố bom đầy chân tay; đây một chiến sĩ mình còn ấm, quần áo mở phanh, hạ bộ mất hẳn; đây một đầu lâu trắng xóa nhung nhúc những bọ đỏ rực, một đúa bé bị xâu lên cột hàng rào, một xe chở súng bê bết máu và chất mửa, cây cối đứng chổng ngược, lủng lẳng chân tay người, một cánh tay còn dính bàn tay, một bàn tay nát chôn trong găng. Hoặc những con thú dồn dập chạy, mắt long lanh điên, cẳng trông lờ mờ, da cháy đỏ rực, ruột gan lòng thòng ra ngoài làm vướng cẳng chúng, và sau chúng, hàng ngàn hàng triệu con khác, con nào con nấy cháy sém, da tróc, tan tác, rách nát, tơi bời, hộc máu, mửa ọe, chạy như điên, chạy trước đám vong linh, chạy về âm ty, rơi hết huy chương, thông hành, dây nhợ, hàm thiếc, yên cương, lông lá, mỏ miếc, hồng hiếc. Và Conrad Moriturus luôn luôn chạy đầu, như bay như biến, chân xỏ bốt da láng, tóc chải láng mượt, móng tay chải chuốt, sơ-mi hồ, râu mép thoa sáp, quần thẳng nếp. Phi như anh chàng lực sĩ đu bay, hai chiếc va-li xòe ra như cánh, hơi thở lạnh lùng đông lại sau hắn như sương giá. Ra biên giới! Ra biên giới!
