Luận án xây dựng một phương pháp mà có thể đơn giản hóa việc tính các tham số nhiệt động, phổ XAFS chỉ thông qua cumulant bậc 2. Đặc biệt, phương pháp này có thể áp dụng cho cả lý thuyết và thực nghiệm trong phương pháp XAFS. | VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ----------------------------- CÙ SỸ THẮNG NGHIÊN CỨU CÁC THAM SỐ NHIỆT ĐỘNG VÀ CÁC CUMULANT CỦA MỘT SỐ VẬT LIỆU TRONG PHƯƠNG PHÁP XAFS PHI ĐIỀU HÒA Chuyên ngành Vật liệu điện tử Mã số 9 44 01 23 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ KHOA HỌC VẬT CHẤT Hà Nội - 2020 Công trình hoàn thành tại Học viện Khoa học và Công nghệ - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam Người hướng dẫn khoa học 1 . Nguyễn Văn Hùng Người hướng dẫn khoa học 2 TS. Lê Quang Huy Phản biện 1 . Phản biện 2 . Phản biện 3 . Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án cấp Học viện họp tại Học viện Khoa học và Công nghệ - Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam vào hồi giờ ngày .tháng năm 2020. Có thể tìm luận án tại - Thư viện Học viện Khoa học và Công nghệ. - Thư viện Quốc gia Việt Nam MỞ ĐẦU Kỹ thuật phân tích phổ cấu trúc tinh tế của hấp thụ tia X XAFS-X ray Absorption Fine Structure là phương pháp hiện đại và có độ chính xác cao được sử dụng trong nghiên cứu cấu trúc của vật liệu. Thông thường người ta sử dụng phương pháp làm khớp giữa phổ lý thuyết và thực nghiệm để trích xuất các số liệu hay các tham số từ phổ XAFS. Mô hình Einstein tương quan phi điều hòa Anharmonic Correlated Einstein Model ACEM 9 là một trong các phương pháp nghiên cứu lý thuyết hiệu quả 7 được sử dụng để nghiên cứu các tham số nhiệt động của phổ XAFS. Mô hình ACEM đã xây dựng thế tương tác hiệu dụng anharmonic effective potential trong đó sử dụng thế Morse là thế tương tác đơn cặp nguyên tử. Với thế hiệu dụng này mô hình ACEM không những đã khắc phục được hạn chế khi sử dụng thế đơn liên kết 8 mà còn đơn giản hóa bài toán hệ nhiều hạt trở về bài toán hệ một chiều đơn giản có sự đóng góp của các hiệu ứng hệ nhiều hạt many-body effect thông qua việc xét đến sự tương tác của các nguyên tử lân cận. Đã có nhiều các nghiên cứu trước đây 10-25 chỉ ra sự phù hợp giữa kết quả tính toán của mô hình ACEM với các kết quả thực nghiệm .