Bài viết tiến hành đánh giá tổng quan các đồ án quy hoạch và hiện trạng phát triển khu phố cổ Bao Vinh; định hướng bảo tồn di sản kiến trúc đô thị, nhà ở có giá trị tại khu phố cổ Bao Vinh; quan điểm và nguyên tắc bảo tồn và phát huy giá trị phố cổ Bao Vinh; đề xuất một số giải pháp triển khai thực hiện. | Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển số 3 157 . 2020 57 KINH TẾ - XÃ HỘI ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP BẢO TỒN PHÁT HUY GIÁ TRỊ PHỐ CỔ BAO VINH Đặng Minh Nam Phố cổ Bao Vinh được hình thành bởi sự phát triển thương nghiệp ở đô thành Phú Xuân từ sau ngày cảng Thanh Hà suy tàn. Vì thế ở đây đã hình thành một hệ thống hạ tầng với các yếu tố nhà ở chợ cảng nhỏ cầu cống bến đò. Đặc biệt hệ thống kiến trúc nhà ở được bố trí dọc hai bên đường đã tạo nên diện mạo của một phố mới sầm uất lúc bấy giờ. Kiến trúc ở đây vừa có nét phong cách Trung Hoa gần gũi với lối kiến trúc nhà ở của người Trung Quốc do đây là nơi tập trung định cư của một bộ phận người Hoa Nam lại vừa mang phong cách của kiến trúc Việt truyền thống gần gũi với nhà rường Huế . Các ngôi nhà tương tự nhau với kết cấu gỗ xây theo kiểu nhà ống có chiều rộng hẹp mái thấp với bố cục theo trình tự sân - nhà - sân rồi lại nhà. Ở giữa hai khu nhà trước và nhà sau có một khoảng đất dùng để làm sân. Nhà ở đây được sử dụng với nhiều chức năng vừa làm nhà hàng vừa làm nhà kho và cũng là nơi sinh hoạt hàng ngày. Kiến trúc phố cổ Bao Vinh có nhiều điểm khác với Phố Hiến hay Hội An với mô-típ nhà ở phương Nam thay vì mô-típ nhà ở phương Bắc của Trung Quốc. 1. Đánh giá tổng quan các đồ án quy hoạch và hiện trạng phát triển khu phố cổ Bao Vinh Nếu Thanh Hà là một thương cảng sầm uất dưới thời các chúa Nguyễn thì những hoạt động thương mại vào đầu thế kỷ thứ XIX đã chứng thực cho thương cảng Bao Vinh vào thời các vua Nguyễn. Bấy giờ các thuyền buôn trong và ngoài nước đã bắt đầu ghé bến để giao thương trở lại và làm cho địa danh Bao Vinh trở nên nổi tiếng với cái chợ nổi. Chính vì lẽ đó mô hình phố - chợ bến - cảng đã được hình thành và phát triển ở đây trong phạm vi kéo dài khoảng 500m với một hệ thống bao gồm nhiều yếu tố kiến trúc tạo nên một khu dân cư ổn định. Nhận thấy những giá trị văn hóa và kiến trúc đặc sắc của vùng Bao Vinh - Thanh Hà để bảo tồn và phát triển khu vực này UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã tiến hành lập đồ án Quy .
