Bài viết nhìn lại chặng đường sau 200 năm về cuộc đời, sự nghiệp Nguyễn Anh – Gia Long và tác động đến lịch sử của dân tộc Việt Nam. Để nắm chi tiết hơn nội dung nghiên cứu, mời các bạn cùng tham khảo bài viết. | Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển số 2 156 . 2020 3 VĂN HÓA - LỊCH SỬ NGUYỄN ÁNH - GIA LONG 200 NĂM NHÌN LẠI Nguyễn Quang Trung Tiến 1. Đặt vấn đề Trong lịch sử Việt Nam bất cứ một cá nhân triều đại nào có dựa vào sự giúp sức của các thế lực ngoại bang để tạo dựng duy trì khôi phục vương quyền của mình cũng đều bị dư luận xã hội lên án. Những Trần Ích Tắc hay Lê Chiêu Thống trong quá khứ xa xưa là những thí dụ điển hình. Bởi vậy việc cầu viện quân Xiêm và nước Pháp của Nguyễn Ánh trong cuộc chiến khôi phục vương quyền của họ Nguyễn cuối thế kỷ XVIII là một vệt mờ khó tẩy rửa trước lịch sử bất chấp Hoàng đế Gia Long và triều Nguyễn ở thế kỷ XIX đã có những đóng góp lớn lao cho đất nước để lại nhiều di sản đồ sộ vô giá cả về vật thể và phi vật thể đặc biệt là tạo dựng được những cơ sở pháp lý quốc tế vững chắc về chủ quyền biển đảo của Việt Nam trực tiếp xác lập chủ quyền chính thức về mặt Nhà nước ở các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa từ năm 1816. Tuy nhiên mọi sự vật hiện tượng luôn vận động và phát triển không ngừng theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng. Vì thế nếu xem xét một giai đoạn lịch sử hay nhân vật lịch sử chỉ bằng một lát cắt đứng yên sẽ hoàn toàn đi ngược với chủ nghĩa duy vật biện chứng và phép biện chứng duy vật. Từ đó sẽ dẫn đến những bế tắc không lý giải được lịch sử hoặc lệch lạc trong nhận thức đánh giá đối với giai đoạn lịch sử nhân vật lịch sử đó đẩy nhận thức hướng theo những cực đối trọng nhau và đều mang tính cực đoan. Trong các trường hợp có dựa vào sự giúp sức của ngoại bang để mưu cầu vương quyền kể trên chỉ duy nhất Nguyễn Ánh đã trở thành vua Gia Long tạo dựng được một vương triều hoàn toàn độc lập không chấp nhận lệ thuộc ngoại bang thậm chí quay lưng với đồng minh cũ một cách quyết liệt ở các triều vua kế nhiệm cho đến lúc thua cuộc năm 1885 gắn liền với sự kiện vua Hàm Nghi xuất bôn kháng chiến chống Pháp với Phong trào Cần vương rầm rộ trên phạm vi toàn quốc. Đối với trường hợp này nếu chỉ đứng trên một lát cắt lịch sử là .
