Bài viết trình bày nghiên cứu mô phỏng số quá trình dập thủy tĩnh phôi ống chi tiết cút nối chữ T với sơ đồ có ép dọc trục không có đối áp. Mô phỏng số trên phần mềm Deform 3D để lựa chọn các thông số công nghệ phù hợp: áp lực chất lỏng tạo hình, tốc độ chày ép dọc trục. | Cơ kỹ thuật amp Kỹ thuật cơ khí động lực NGHIÊN CỨU MÔ PHỎNG SỐ QUÁ TRÌNH DẬP THỦY TĨNH CHI TIẾT CÚT NỐI CHỮ T TỪ PHÔI ỐNG Lương Văn Giới Trần Đức Hoàn Nguyễn Mạnh Tiến Tóm tắt Bài báo trình bày nghiên cứu mô phỏng số quá trình dập thủy tĩnh phôi ống chi tiết cút nối chữ T với sơ đồ có ép dọc trục không có đối áp. Mô phỏng số trên phần mềm Deform 3D để lựa chọn các thông số công nghệ phù hợp áp lực chất lỏng tạo hình tốc độ chày ép dọc trục. Trên cơ sở mô phỏng số đánh giá ảnh hưởng của các thông số công nghệ đến quá trình tạo hình sản phẩm. Các kết quả thu được cho phép khuyến cáo cho thiết kế công nghệ và giải quyết bài toán tối ưu hóa. Từ khóa Tạo hình kim loại Dập thủy tĩnh Áp lực tạo hình Mô phỏng số Ống. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Dập thủy tĩnh phôi ống là quá trình tạo hình chi tiết trong hai nửa khuôn đóng kín bằng áp lực thủy tĩnh cao tác dụng bên trong lòng ống. Công nghệ này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như sản xuất ô-tô xe máy hàng không . để chế tạo các chi tiết dạng ống có hình dạng phức tạp. Phương pháp dập thủy tĩnh phôi ống cho phép giảm đáng kể giá thành sản phẩm chi phí dụng cụ tiết kiệm vật liệu tăng năng suất và cơ tính của sản phẩm đáng kể so với các các phương pháp truyền thống như đúc hàn gia công cơ . 1 2 Chi tiết cút nối chữ T là một trong các dạng chi tiết phức tạp được chế tạo bằng công nghệ dập thủy tĩnh. Sơ đồ trạng thái ứng suất biến dạng khi tạo hình chi tiết cút nối chữ T bằng phương pháp dập thủy tĩnh là rất phức tạp 7 8 . Điều đó làm cho chất lượng sản phẩm thu được có sự không đồng đều về chiều dày đặc biệt phần biến dạng lớn để tạo ra vấu chữ T có xu hướng biến mỏng là chủ yếu. Có nhiều sơ đồ dập thủy tĩnh chi tiết dạng chữ T trong đó được sử dụng phổ biến là sơ đồ dập có ép dọc trục không có đối áp hoặc có ép dọc trục kết hợp với đối áp 1-3 tạo ra một trạng thái ứng suất thuận lợi làm tăng khả năng biến dạng dẻo của phôi ống. Nghiên cứu 4 đã chỉ ra ảnh hưởng của một số thông số công nghệ như hệ số ma sát áp lực tạo hình tốc