Nghiên cứu này trình bày một số kết quả nghiên cứu mới về lịch sử tiến hóa hệ thống cồn cát trên đồng bằng châu thổ sông Mekong dựa trên phân tích tổng hợp các số liệu địa chất, địa mạo, tân kiến tạo và định tuổi tuyệt đối bằng phương pháp huỳnh quang kích thích (OSL) và 14C. Những kết quả mới đã ghi nhận năm thế hệ cồn cát với tuổi tương ứng năm, năm, năm, 500 năm và thế hệ cồn cát đang hình thành tại đường bờ hiện đại | Tạp chí Khoa học ĐHQGHN Các Khoa học Trái đất và Môi trường Tập 34 Số 2 2018 59-73 Tiến hóa các hệ thống cồn cát và vai trò của chúng đối với lịch sử bồi tụ châu thổ sông Mekong trong holocen muộn Nguyễn Thị Huyền Trang Trần Nghi Đinh Xuân Thành Trần Thị Thanh Nhàn Nguyễn Thị Tuyến Trường Đại học Khoa học Tự Nhiên ĐHQGHN 334 Nguyễn Trãi Hà Nội Việt Nam Nhận ngày 17 tháng 4 năm 2018 Chỉnh sửa ngày 07 tháng 5 năm 2018 Chấp nhận đăng ngày 09 tháng 5 năm 2018 Tóm tắt Hệ thống cồn cát trên đồng bằng sông Mekong đóng vai trò là các mốc đánh dấu quá trình phát triển của châu thổ về phía biển từ hơn năm trở lại đây. Các thế hệ giồng cát chính là dấu ấn các thế hệ đường bờ cổ trong quá trình châu thổ bồi tụ. Nghiên cứu này trình bày một số kết quả nghiên cứu mới về lịch sử tiến hóa hệ thống cồn cát trên đồng bằng châu thổ sông Mekong dựa trên phân tích tổng hợp các số liệu địa chất địa mạo tân kiến tạo và định tuổi tuyệt đối bằng phương pháp huỳnh quang kích thích OSL và 14C. Những kết quả mới đã ghi nhận năm thế hệ cồn cát với tuổi tương ứng năm năm năm 500 năm và thế hệ cồn cát đang hình thành tại đường bờ hiện đại. Càng về phía biển tuổi các cồn cát càng trẻ. Hiện nay tại khu vực tiền châu thổ đang hình thành một hệ thống cồn ngầm phân bố về phía nam và đông nam của các cửa sông. Các tính toán dựa trên tuổi tuyệt đối các thế hệ cồn cát cổ cho phép dự đoán trong 200 năm tới các cồn cát ngầm này sẽ nổi cao và được nối với đất liền ở độ cao 5m như các cồn cát hiện tại. Lúc đó châu thổ sông Mekong lại bước sang giai đoạn bồi tụ mạnh mẽ và tiền châu thổ hiện tại sẽ biến thành đồng bằng châu thổ thấp. Từ khóa Giồng cát1 cồn cát2 châu thổ sông Mekong đường bờ cổ. 1. Mở đầu 2012 xác định bằng phương pháp nhiệt huỳnh quang kích thích 1 2 . Tuy nhiên với khối Đồng bằng châu thổ1sông Mekong đặc lượng tài liệu đồ sộ thu được như vậy nhưng trưng bởi hệ thống giồng cát hình cánh cung vẫn chưa được khai thác một cách triệt để vào song song với bờ biển Hình 1 .
