Bằng phương pháp phân tích nhiệt trọng lượng, phương pháp SEMEDX và phương pháp cân thủy tĩnh xác định đặc trưng xốp của vật liệu và khả năng chuyển pha cấu trúc của vật liệu compozit cacbon khi xử lý ở những nhiệt độ khác nhau nhằm lựa chọn tỷ lệ nguyên liệu và đưa ra các quy trình tương ứng trong quá trình chế tạo vật liệu làm chổi than điện cực. | Nghiên cứu khoa học công nghệ NGHIÊN CỨU LỰA CHỌN MỘT SỐ ĐIỀU KIỆN TRONG CHẾ TẠO VẬT LIỆU CHỔI THAN SỬ DỤNG TRÊN TÀU HẢI QUÂN Đào Thế Nam1 Đoàn Tuấn Anh1 Nguyễn Tuấn Hồng2 Đoàn Văn Phúc1 Phạm Thị Phượng1 Vũ Minh Thành1 Tóm tắt Bằng phương pháp phân tích nhiệt trọng lượng phương pháp SEM- EDX và phương pháp cân thủy tĩnh xác định đặc trưng xốp của vật liệu và khả năng chuyển pha cấu trúc của vật liệu compozit cacbon khi xử lý ở những nhiệt độ khác nhau nhằm lựa chọn tỷ lệ nguyên liệu và đưa ra các quy trình tương ứng trong quá trình chế tạo vật liệu làm chổi than điện cực. Kết quả cho thấy với tỷ lệ nhựa 19 cho vật liệu có cấu trúc đồng nhất không xuất hiện các lỗi tế vi trong cấu trúc. Quá trình cacbon hóa được tiến hành trong điều kiện khí trơ lên đến 950 C trong khoảng hơn 10 giờ với hiệu suất hơn 50 . Để hoàn thiện cấu trúc vật liệu được xử lý tiếp ở nhiệt độ cao đến 2200 2800 C. Kết quả cho thấy rõ ràng khi tăng nhiệt độ xử lý đến 2800 C trật tự cấu trúc graphit và độ sạch của khối vật liệu trung gian đạt rất cao đạt được yêu cầu chế tạo bán thành phẩm của chổi than. Từ khóa Chổi than điện cực Cacbon hóa Graphit hóa. 1. MỞ ĐẦU Trong các bộ khởi động và máy phát nói chung và các thiết bị trên tàu Hải quân nói riêng chổi than là một trong những chi tiết bị hao mòn nhiều nhất. Phân tích nguyên nhân sự cố hỏng hóc của các máy và hệ thống máy cho thấy 85 trường hợp xảy ra là do nguyên nhân ăn mòn các mối ghép làm việc của cặp ma sát 1 . Qua khảo sát chổi than trên các tàu Hải quân về thành phần cấu tạo chủ yếu là loại chổi than điện cực với các tính chất theo phân loại của nhiều hãng sản xuất lớn trên thế giới 2 6 . Hiện nay bán thành phẩm hay vật liệu làm chổi than được chế tạo theo 2 dạng chính là xử lý 1 lần gồm 14 bước và xử lý 2 lần gồm 24 bước tương đối phức tạp và nhiều thao tác. Số công đoạn lớn như vậy kéo theo độ khó cao cùng với thời gian chế tạo rất dài. Trong tài liệu hướng dẫn của mình chuyên gia về chổi than của Nga Lifsits . 7 chỉ ra rằng để chế
