Chuyển pha trạng thái điện môi exciton (EI) kết hợp với sóng mật độ điện tích (CDW) trong vật liệu bán kim loại được khảo sát thông qua nghiên cứu mô hình hai dải năng lượng hai chiều có tương tác điện tử - phonon. Áp dụng gần đúng trường trung bình, nghiên cứu thu được hệ phương trình tự hợp nhằm xác định tham số trật tự trạng thái điện môi exciton và biến dạng mạng. | 48 Hải Tạp chí Khoa học và Công nghệ Đại học Duy Tân 03 40 2020 48-54 03 40 2020 48-54 Chuyển pha trạng thái điện môi exciton sóng mật độ điện do thăng giáng nhiệt trong vật liệu bán kim loại Excitonic insulator charge density wave transition induced by thermal fluctuations in semimetal materials Đỗ Thị Hồng Hảia Phan Văn Nhâmb c Hong Hai Do Thia Van Nham Phanb c a Trường Đại học Mỏ - Địa chất 18 Phố Viên Bắc Từ Liêm Hà Nội Việt Nam b Viện Nghiên cứu và Phát triển Công nghệ Cao Trường Đại học Duy Tân Đà Nẵng 550000 Việt Nam c Khoa kKhoa học Tự nhiên Trường Đại học Duy Tân Đà Nẵng 550000 Việt Nam a Hanoi University of Mining and Geology 18 Vien street Bac Tu Liem Hanoi Vietnam b Institute of Research and Development Duy Tan University Da Nang 550000 Vietnam c Faculty of Nature Sciences Duy Tan University Da Nang 550000 Vietnam Ngày nhận bài 11 05 2020 ngày phản biện xong 26 06 2020 ngày chấp nhận đăng 27 6 2020 Tóm tắt Chuyển pha trạng thái điện môi exciton EI kết hợp với sóng mật độ điện tích CDW trong vật liệu bán kim loại được khảo sát thông qua nghiên cứu mô hình hai dải năng lượng hai chiều có tương tác điện tử - phonon. Áp dụng gần đúng trường trung bình chúng tôi thu được hệ phương trình tự hợp nhằm xác định tham số trật tự trạng thái điện môi exciton và biến dạng mạng. Kết quả tính số cho phép chúng tôi khảo sát sự phụ thuộc của tham số trật tự trạng thái EI và độ lệch mạng tinh thể vào nhiệt độ và áp suất. Giản đồ pha được thiết lập khẳng định sự tồn tại trạng thái EI kết hợp với lệch mạng tinh thể khi hệ ở nhiệt độ đủ thấp. Từ khóa Trạng thái EI CDW tương tác điện tử - phonon gần đúng trường trung bình thăng giáng nhiệt. Abstract Excitonic insulator transition accompanied by a charge density wave state in semimetal materials is examined by considering the two-band model involving electron - phonon interaction. Adapting the mean-field theory we have derived a set of selfconsistent equations which allows us to determine both the excitonic .
