Transistor là loại linh kiện bán dẫn ba cực. Nó có khả năng khuếch đại tín hiệu hoặc hoạt động như một khoá đóng mở, rất thông dụng trong ngành điện tử. Nó sử dụng cả hai loại hạt dẫn: điện tử và lỗ trống. BJT được cấu tạo bởi ba lớp bán dẫn tiếp xúc nhau tạo nên, trong đó lớp ở giữa có bề dày rất bé (cỡ 10-3 mm) và khác kiểu dẫn điện với hai lớp bên cạnh. | UPLOAD BY DEE07_BK Trường THPT số I Bố trạch Tổ Vât lý - Kỹ thuât CHUYÊN ĐỀ THÁNG 09 2008 NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG VÀ KHẢ NĂNG KHUẾCH ĐẠI CỦA TRANSISTOR Transistor là loại linh kiện bán dẫn ba cực. Nó có khả năng khuếch đại tín hiệu hoặc hoạt động như một khoá đóng mở rất thông dụng trong ngành điện tử. Nó sử dụng cả hai loại hạt dẫn điện tử và lỗ trống. Nhắc lại cấu tạo của transistor hai cực tính Bipolar Junction Transistor - gọi tắt là BJT . BJT được cấu tạo bởi ba lớp bán dẫn tiếp xúc nhau tạo nên trong đó lớp ở giữa có bề dày rất bé cỡ 10-3 mm và khác kiểu dẫn điện với hai lớp bên cạnh. Nồng độ tạp chất của ba lớp bán dẫn cũng không giống nhau. Lớp có nồng độ tạp chất cao nhất nghĩa là nồng độ hạt dẫn đa số của nó lớn nhất_kí hiệu là N hoặc P gọi là miền phát hay miền emitter-viết tắt E lớp đối diện có nồng độ thấp hơn kí hiệu là N hoặc P gọi là miền thu hay miền collector-viết tắt C lớp giữa có nồng độ tạp chất rất thấp khác kiểu dẫn điện với hai lớp kia gọi là miền nền hay miền base-viết tắt B . Chuyển tiếp giữa mối ghép B-E gọi là JE chuyển tiếp giữa mối ghép B-C gọi là JC. hoạt động của BJT chủ yếu dựa vào hai chuyển tiếp này. Je Jc Transistor loại NPN Je Jc E P ỉ N 3P C B Transistor loại PNP Các lớp bán dẫn được đặt trong một vỏ kín bằng nhựa hoặc kim loại chỉ có ba điện cực thò ra ngoài. Kí hiệu quy ước của hai loại transistor NPN và PNP như hình. Mũi tên trên cực E chỉ chiều dòng điện chạy qua nó. Hãy xét nguyên tắc hoạt đông của transistor loại NPN làm ví dụ loại PNP cũng tương tự . B Jc Điều kiện cần thiết để transistor hoạt động là JE phải được phân cực thuận. Ta xét sơ đồ mạch điện như hình bên Nguồn E1 có sđd một vài volt để phân cực thuận cho JE. Nguồn E2 thường từ 5 - 20 V dùng phân cực nghịch cho Jc. Re và Rc là các điện trở phân cực. Khi chưa có nguồn E1 và E2 trong mỗi vùng nghèo Je và Jc sẽ tồn tại một điện trường tiếp xúc hướng từ N sang P duy trì trạng thái cân bằng của chuyển tiếp khiến cho dòng điện tổng hợp qua mỗi chuyển tiếp bằng không. .
