Mẫu Thượng ngàn cùng với những giá trị của nó đã góp phần quan trọng làm nên hiện tượng tiểu thuyết Nguyễn Xuân Khánh. Trong khi đã có nhiều hướng nghiên cứu khác nhau về tác phẩm, như thi pháp học, tự sự học, ngôn ngữ học, văn hoá học , thì việc tiếp cận tác phẩm từ lí thuyết đám đông chính là một cách làm mới về một đối tượng đã trở nên quen thuộc. Từ lí thuyết đám đông, chúng tôi sẽ làm nổi bật những sáng tạo của nhà văn trên các phương diện xây dựng nhân vật cộng đồng, trải nghiệm cộng đồng và tín ngưỡng dân gian, từ đó lí giải những điểm mới làm nên giá trị của Mẫu Thượng ngàn cũng như cội nguồn ý thức sáng tạo của Nguyễn Xuân Khánh. | Khoa hoïc - Coâng ngheä MAÃU THÖÔÏNG NGAØN CUÛA NGUYEÃN XUAÂN KHAÙNH NHÌN TÖØ LÍ THUYEÁT ÑAÙM ÑOÂNG Nguyễn Văn Ba Dương Thị Bích Liên Trường Đại học Hùng Vương TÓM TẮT Mẫu Thượng ngàn cùng với những giá trị của nó đã góp phần quan trọng làm nên hiện tượng tiểu thuyết Nguyễn Xuân Khánh. Trong khi đã có nhiều hướng nghiên cứu khác nhau về tác phẩm như thi pháp học tự sự học ngôn ngữ học văn hoá học thì việc tiếp cận tác phẩm từ lí thuyết đám đông chính là một cách làm mới về một đối tượng đã trở nên quen thuộc. Từ lí thuyết đám đông chúng tôi sẽ làm nổi bật những sáng tạo của nhà văn trên các phương diện xây dựng nhân vật cộng đồng trải nghiệm cộng đồng và tín ngưỡng dân gian từ đó lí giải những điểm mới làm nên giá trị của Mẫu Thượng ngàn cũng như cội nguồn ý thức sáng tạo của Nguyễn Xuân Khánh. Từ khóa tâm lý đám đông nhân vật cộng đồng trải nghiệm cộng đồng tín ngưỡng dân gian. 1. Mở đầu và trong đó phải kể đến khái niệm vô Có nhiều cách khác nhau để lý giải cắt nghĩa thức tập thể đã được Freud thừa nhận vai trò của văn hóa Việt bản sắc văn hóa Việt nhưng lý giải nó trong nghiên cứu Phân tâm học. Tuy nhiên lý bằng một cuốn tiểu thuyết thì không phải ai cũng thuyết của Le Bon chưa được giới thiệu rộng rãi ở làm được. Nguyễn Xuân Khánh đã làm được điều Việt Nam nhất là việc áp dụng nó vào nghiên cứu xưa nay hiếm đó bằng một cuốn tiểu thuyết sinh văn học còn nhiều hạn chế. Mặc dù đôi chỗ còn động Mẫu Thượng ngàn. Với chiều sâu chiêm cực đoan nhưng tâm lí học đám đông thực sự đã nghiệm và bề dày văn hoá đây có thể sẽ là lời giải có ảnh hưởng lớn tới tư tưởng của thời đại Le Bon hấp dẫn và thuyết phục với độc giả và giới nghiên cũng như tâm lí học hiện đại. cứu về vấn đề nêu trên. Tiếp cận Mẫu Thượng ngàn từ lý thuyết đám Đã có nhiều hướng tiếp cận khác nhau đối đông chính là một cách làm mới về một đối tượng với Mẫu Thượng ngàn cũng như tiểu thuyết Việt vốn đã trở nên quen thuộc. Cách tiếp cận này phù Nam thời kì Đổi mới. Tuy nhiên trong quá trình hợp với một
