Trên cơ sở lí thuyết về cấu tạo, chức năng tiêu đề văn bản, bài viết đi sâu khảo sát, hệ thống hoá các dạng cấu trúc - ý nghĩa của nhan đề các tác phẩm văn học Việt Nam, từ đó gợi mở một số cách thức ứng đáp tác phẩm từ kênh nhan đề nhằm nâng cao hiệu quả cảm thụ và phát triển tư duy bậc cao cho học sinh. | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Interdisciplinary Science 2013 Vol. 58 No. 1 pp. 70-78 This paper is available online at http NHAN ĐỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC VÀ DẠY HỌC SINH ĐỌC VĂN TỪ NHAN ĐỀ TÁC PHẨM Hoàng Thị Mai Khoa Khoa học Xã hội Trường Đại học Hồng Đức Thanh Hóa Tóm tắt. Nhan đề tác phẩm là một tín hiệu nghệ thuật quan trọng hàm ẩn thông điệp của nhà văn và những tầng nghĩa sâu xa của tác phẩm. Nhan đề là một đầu mối dẫn dắt điều chỉnh cách đọc khơi gợi hứng thú và thúc đẩy động cơ ứng đáp sáng tạo ở người đọc. Trên cơ sở lí thuyết về cấu tạo chức năng tiêu đề văn bản bài viết đi sâu khảo sát hệ thống hoá các dạng cấu trúc - ý nghĩa của nhan đề các tác phẩm văn học Việt Nam từ đó gợi mở một số cách thức ứng đáp tác phẩm từ kênh nhan đề nhằm nâng cao hiệu quả cảm thụ và phát triển tư duy bậc cao cho học sinh. Từ khóa Nhan đề cấu trúc chức năng ứng đáp đọc văn. 1. Đặt vấn đề Nhan đề hay tiêu đề tác phẩm là một đại lượng nghệ thuật quan trọng một thành phần thiết yếu cấu thành tác phẩm. Trong nhiều trường hợp nhan đề hàm chứa một quy ước ngầm của tác giả trong mối tương quan với các quy ước ngầm khác trong tác phẩm để tạo nên một chỉnh thể nghệ thuật đặc sắc. Nhan đề không chỉ cung cấp cho người đọc một đầu mối để thấu hiểu chủ ý của nhà văn mà còn gợi mở những cách tiếp cận khác nhau đối với những bí ẩn và giá trị của tác phẩm khơi gợi hứng thú thẩm mĩ sự tò mò trí tuệ ở người đọc. Chú ý giải mã chức năng ý nghĩa của nhan đề tác phẩm vì vậy là một thủ pháp khả thi để tiếp cận giá trị ý nghĩa tác phẩm trong tính đa dạng và chiều sâu vốn có của nó. Tuy nhiên trong thực tế cảm thụ và giảng dạy văn học việc ứng đáp response với tiêu đề tác phẩm hoặc chưa được chú ý đúng mức hoặc có lúc còn gò ép sao cho trùng với dụng ý nhà văn nội dung văn bản và cách hiểu của thầy làm hạn chế khả năng sáng tạo ở học sinh HS . Received February 2 2011. Accepted April 26 2012. Contact Hoang Thi Mai e-mail address 70 Nhan đề tác phẩm văn học và dạy học
