Bài viết tập trung giới thiệu, phân tích vai trò của lớp từ tình thái như là một phương tiện đánh dấu tiêu điểm thông tin trong các tiêu đề của phóng sự trên báo tiếng Việt; phản ánh các sắc thái chủ quan của tác giả, định hướng cho người đọc xử lí thông tin. | UED JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES HUMANITIES AND EDUCATION 2013 TỪ TÌNH THÁI ĐÁNH DẤU TIÊU ĐIỂM TRONG CẤU TRÚC THÔNG TIN CỦA TIÊU ĐỀ PHÓNG SỰ TRÊN BÁO TIẾNG VIỆT FOCUS SENSITIVE OPERATORS OF INFORMATION STRUCTURE OF REPORTAGE HEADLINE IN VIETNAMESE JOURNALISM Trương Thị Diễm Nguyễn Thị Ái Hữu Trường Đại học Sư phạm Đại học Đà Nẵng Đại học Huế TÓM TẮT Nghiên cứu về cấu trúc thông tin chính là nghiên cứu cách tổ chức đóng gói thông tin mã hóa các bộ phận cú pháp của câu thành những thành tố thông tin trong những bối cảnh giao tiếp cụ thể. Có nhiều phương tiện để đánh dấu chỉ xuất tiêu điểm thông tin về mặt cú pháp và từ vựng - ngữ nghĩa. Trong bài báo này chúng tôi tập trung giới thiệu phân tích vai trò của lớp từ tình thái như là một phương tiện đánh dấu tiêu điểm thông tin trong các tiêu đề của phóng sự trên báo tiếng Việt phản ánh các sắc thái chủ quan của tác giả định hướng cho người đọc xử lí thông tin. Việc sử dụng từ tình thái trên các tiêu đề là một trong những biện pháp hữu hiệu mà các tác giả báo chí thực hiện nhằm tăng tính hấp dẫn cho bài báo. Từ khóa Cấu trúc thông tin từ tình thái tiêu đề tiêu điểm thông tin. ABSTRACT Studying information structure is studying the organising packing the information coding the syntax into information agents in specific context. There are many ways of marking information focus in term of syntax and lexicology. In this study we introduce and analyze the role of sensitive operators as a device of marking information focus in reportage headline of Vietnamese journalism reflecting the subjective aspect of the writers orienting the way of information acquisition of the readers. Using sensitive operators in headline is one of the useful ways to attract readers. Key words Information structure focus focus sensitive operators headline. 1. Đặt vấn đề Như vậy giữa cấu trúc cú pháp và chức năng ngữ dụng có mối liên hệ thông qua những Một trong những chức năng cơ bản của phương thức ngữ pháp như cú pháp trật tự từ ngôn ngữ .