Bài viết đề xuất một cách tiếp cận mới: Giám sát liên tục khoảng không gian vũ trụ dạng lớp cầu đồng tâm với Trái đất dựa trên việc xây dựng hệ thống vệ tinh hai tầng quỹ đạo có hướng giám sát ngược nhau, trong đó, mỗi tầng vệ tinh là một hệ thống con độc lập theo mô hình Delta của . Walker (Walker constellation). | Nghiên cứu khoa học công nghệ TỐI ƯU CẤU TRÚC QUỸ ĐẠO HỆ THỐNG VỆ TINH GIÁM SÁT LIÊN TỤC KHOẢNG KHÔNG GIAN VŨ TRỤ GẦN TRÁI ĐẤT Nguyễn Nam Quý Tóm tắt Bài báo đề xuất một cách tiếp cận mới giám sát liên tục khoảng không gian vũ trụ dạng lớp cầu đồng tâm với Trái đất dựa trên việc xây dựng hệ thống vệ tinh hai tầng quỹ đạo có hướng giám sát ngược nhau trong đó mỗi tầng vệ tinh là một hệ thống con độc lập theo mô hình Delta của . Walker Walker constellation . Mô hình hóa và phân tích bài toán tối ưu cấu trúc quỹ đạo hệ thống vệ tinh hai tầng theo tiêu chí tổng vận tốc đặc trưng hệ thống là nhỏ nhất thành các bài toán dạng truyền thống dễ giải quyết hơn tối ưu cấu trúc quỹ đạo hệ thống vệ tinh một tầng theo tiêu chí tổng số vệ tinh trong hệ thống là nhỏ nhất . Bài báo cũng trình bày cụ thể phương pháp giải các bài toán này. Dựa trên kết quả tính toán thành lập catalog các phương án cấu trúc quỹ đạo tối ưu của hệ thống vệ tinh hai tầng đưa ra các phân tích đánh giá so sánh kết quả đạt được với cấu trúc hệ thống vệ tinh một tầng truyền thống. Từ khóa Thuật phóng tàu vũ trụ Hệ thống vệ tinh Cấu trúc quỹ đạo Hệ thống Delta-Walker. 1. MỞ ĐẦU Tháng 10 năm 1957 vệ tinh Sputnik-1 được tên lửa đẩy R7 phóng lên quỹ đạo thấp của Trái đất đánh dấu kỷ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người. Từ đó đến nay đã có hàng ngàn vệ tinh nhân tạo được phóng lên các tầng quỹ đạo khác nhau của Trái đất phục vụ đắc lực cho sự phát triển khoa học kỹ thuật và kinh tế xã hội. Tuy nhiên cùng với sự phát triển lớn mạnh của ngành khoa học vũ trụ cũng xuất hiện hàng loạt vấn đề cấp thiết liên quan tới việc giám sát hoạt động của các phương tiện không gian các vệ tinh nhân tạo tàu vũ trụ đặc biệt là việc giám sát rác thải vũ trụ trôi nổi trong một khoảng không gian rộng lớn . Tất cả các nhiệm vụ này một cách trừu tượng hóa có thể được hiểu là vấn đề toán học về tối ưu hóa cấu trúc quỹ đạo của hệ thống vệ tinh HTVT giám sát liên tục khoảng không gian vũ trụ cho trước có dạng lớp cầu đồng tâm với