Trong phạm vi nghiên cứu của bài viết này, tác giả đề cập đến các hình tượng hóa thân của vị thần Vishnu từ nguyên bản trong thần thoại Ấn Độ đến các hiện vật khảo cổ phát hiện được ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long – địa bàn chính của vương quốc cổ Phù Nam và nền văn hóa Óc Eo, đồng thời cũng là nơi chịu ảnh hưởng rõ nét nhất của giáo phái Vishnu giáo. | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Science Sci. 2011 Vol. 56 No. 8 pp. 103-110 CÁC HÓA THÂN CỦA THẦN VISHNU TỪ THẦN THOẠI ẤN ĐỘ ĐẾN CÁC HIỆN VẬT KHẢO CỔ Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG Dương Thị Ngọc Minh Trường Đại học Đồng Tháp E-mail duongbiensang@ Tóm tắt. Trong phạm vi nghiên cứu của bài viết này tác giả đề cập đến các hình tượng hóa thân của vị thần Vishnu từ nguyên bản trong thần thoại Ấn Độ đến các hiện vật khảo cổ phát hiện được ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long địa bàn chính của vương quốc cổ Phù Nam và nền văn hóa Óc Eo đồng thời cũng là nơi chịu ảnh hưởng rõ nét nhất của giáo phái Vishnu giáo. Các hình tượng hoá thân của thần Vishnu được tìm thấy ở đồng bằng sông Cửu Long là những bằng chứng cụ thể nhất về sự giao lưu ảnh hưởng văn hoá lẫn nhau giữa Ấn Độ và khu vực Đông Nam Á ngay từ thời cổ đại. 1. Mở đầu Hinđu là tôn giáo lớn nhất cổ xưa nhất và đặc biệt nhất của Ấn Độ truyền thống thu hút số lượng tín đồ đông đảo. Bằng niềm tin tôn giáo và trí tưởng tượng mãnh liệt của mình những tín đồ Hindu giáo đã sáng tạo ra những huyền thoại về các thần linh tạo nên một phả hệ về các thần vô cùng phong phú và chặt chẽ. Từ một số đông những vị thần tượng trưng cho các hiện tượng tự nhiên buổi đầu dần dần đã quy tụ lại thành ba vị thần chủ Brahma Vishnu Shiva đại diện cho ba lực lượng phổ biến trong vũ trụ Sáng tạo Bảo tồn và Phá hoại. Sau đó vai trò của Brahma ngày càng mờ nhạt đi trong khi vai trò của Vishnu và Shiva ngày càng được đề cao tạo thành những giáo phái riêng biệt Shiva giáo và Vishnu giáo. Trong mỗi giáo phái này bên cạnh việc thờ vị thần chính hoặc thần Vishnu với những người theo Vishnu giáo hoặc Shiva với những người theo Shiva giáo còn có vô số những vị thần linh khác đặc biệt các vị thần chính còn xuất hiện trong thần thoại với những hóa thân khác nhau để lập nên những kì tích. Các câu chuyện về Vishnu hay Shiva và các hình tượng hóa thân của hai vị thần này không chỉ gắn bó sống động với cư dân Ấn Độ mà còn lan tỏa ra khắp các nền văn hóa lân cận
