Nghiên cứu cấu trúc quần xã ve giáp về đa dạng thành phần loài và đặc điểm phân bố ở hệ sinh thái đất ở Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh có ý nghĩa quan trọng cho việc phát hiện tài nguyên đa dạng sinh học và khai thác bền vững hệ sinh thái đất của vùng đồi núi trung du, miền Bắc Việt Nam. | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Natural Sci. 2012 Vol. 57 No. 3 pp. 110-118 QUẦN XÃ VE GIÁP ACARI ORIBATIDA Ở HỆ SINH THÁI ĐẤT NÚI CHÈ TIÊN DU TỈNH BĂC NINH VÙNG TRUNG DU BẮC VIỆT NAM Vũ Quang Mạnh Ngô Như Hải Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Nguyễn Huy Trí Sở Giáo dục amp Đào tạo tỉnh Tuyên Quang E-mail vqmanh@ Tóm tắt. Cấu trúc quần xã ve giáp về đa dạng thành phần loài và đặc điểm phân bố ở hệ sinh thái đất vùng núi Chè huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh thuộc vùng đồi núi trung du miền Bắc Việt Nam đã được nghiên cứu theo hai mùa và năm sinh cảnh trong các năm 2010 - 2011. Lần đầu tiên ở vùng nghiên cứu đã xác định được 38 loài ve giáp Acari Oribatida thuộc 32 giống và 21 họ trong đó 33 loài là mới cho khu hệ động vật Việt Nam. Đã ghi nhận được đa dạng thành phần loài Oribatida ở đất giảm dần theo thứ tự Trảng cỏ và cây bụi gt Rừng trồng gt Vườn quanh nhà gt Đất canh tác và Bãi cỏ hoang tương ứng xác định được 31 gt 27 gt 18 gt 13 loài. Theo biến đổi mùa ở sinh cảnh ít bị ảnh hưởng nhân tác không ghi nhận có thay đổi đáng kể về đa dạng thành phần loài Oribatida ở các sinh cảnh chịu nhiều ảnh hưởng nhân tác hơn số loài Oribatida giảm vào mùa mưa và tăng vào mùa khô. Đa dạng thành phần loài và phân bố của quần xã Oribatida ở đất có thể được khảo sát như yếu tố sinh học chỉ thị ở vùng đồi núi trung du miền Bắc Việt Nam. Từ khóa Ve giáp Acari Oribatida đa dạng loài và phân bố loại đất mùa vùng trung du miền Bắc Việt Nam. 1. Mở đầu Trong cấu trúc quần xã động vật đất ve giáp Acari Oribatida là nhóm động vật chân khớp bé Microarthropoda ưu thế tuy có kích thước cơ thể nhỏ khoảng milimét nhưng đạt mật độ hàng nghìn cá thể trên 1 mét vuông mặt đất. Chúng tham gia tích cực trong các quá trình sinh học quyết định nhiều tính chất quan trọng của môi trường đất. Nhiều ve giáp là nhóm gây hại trực tiếp cho cây trồng là những vectơ lan truyền nguồn bệnh và giun sán ký sinh qua môi trường đất 2 6 8 9 14 . 110 Quần xã ve giáp Acari Oribatida ở hệ sinh thái đất núi Chè Tiên Du tỉnh