Bài viết này trình bày phương pháp thiết kế ngữ nghĩa tính toán dựa trên tập mờ dạng hàm S được sinh bởi đại số gia tử mở rộng và được biểu diễn dưới dạng cấu trúc phân hoạch mờ đảm bảo tính giải nghĩa được của hệ phân lớp dựa trên luật mờ. | Tập 2020 Số 1 Tháng 6 Một phương pháp thiết kế ngữ nghĩa tính toán của các từ ngôn ngữ giải bài toán phân lớp dựa trên luật mờ Nguyễn Đức Dư1 Phạm Đình Phong1 Phạm Đình Vũ2 Nguyễn Đức Thảo3 1 Khoa Công nghệ thông tin Trường Đại học Giao thông vận tải 2 Cục Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan Tổng cục Hải quan 3 Viện Khoa học và Công nghệ quân sự Tác giả liên hệ Nguyễn Đức Dư nducdu@ Ngày nhận bài 20 01 2020 ngày sửa chữa 17 06 2020 Định danh DOI Tóm tắt Thiết kế ngữ nghĩa tính toán của các từ ngôn ngữ trong cơ sở luật và biểu diễn cấu trúc của chúng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu suất cũng như tính giải nghĩa được của hệ dựa trên luật mờ. Bài báo này trình bày phương pháp thiết kế ngữ nghĩa tính toán dựa trên tập mờ dạng hàm S được sinh bởi đại số gia tử mở rộng và được biểu diễn dưới dạng cấu trúc phân hoạch mờ đảm bảo tính giải nghĩa được của hệ phân lớp dựa trên luật mờ. Kết quả thực nghiệm với 23 tập dữ liệu chuẩn cho thấy hệ phân lớp với ngữ nghĩa tính toán dựa trên tập mờ dạng hàm S cho độ chính xác phân lớp tốt hơn so với ngữ nghĩa tính toán dựa trên tập mờ tam giác và hình thang cũng như chỉ ra tính hiệu quả của biểu diễn cấu trúc phân hoạch mờ đảm bảo tính giải nghĩa được của hệ phân lớp so với cấu trúc phân hoạch đã được đề xuất trước đó. Từ khóa đại số gia tử thứ tự ngữ nghĩa hàm thuộc hệ phân lớp dựa trên luật mờ. Title A Design Method of Computational Semantics of Linguistic Words for Fuzzy Rule-based Classifier Abstract The design of computational semantics of linguistic terms in the fuzzy rule bases and structural representation of them play important roles in improving the performance and the interpretability of fuzzy rule-based systems. This paper presents a method of designing computational fuzzy sets-based semantics in form of S-shape membership function generated by the enlarged hedge algebras and represented as fuzzy partition structure to ensure the interpretability of
