Bán hạ roi dùng trong y học dân gian ở nhiều nước để trị ung thư, ho, chảy máu nhưng vẫn chưa có tài liệu mô tả chi tiết về đặc điểm hình thái, giải phẫu. Bài viết trình bày khảo sát đặc điểm hình thái, vi học của Bán hạ roi ở Việt Nam nhằm cung cấp cơ sở dữ liệu về thực vật học để giúp nhận diện, kiểm nghiệm dược liệu. | Y Học TP. Hồ Chí Minh Tập 24 Số 3 2020 Nghiên cứu ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT HỌC LOÀI BÁN HẠ ROI TYPHONIUM FLAGELLIFORME LODD. BLUME HỌ RÁY ARACEAE Ở VIỆT NAM Trần Thị Thu Trang Trương Thị Đẹp TÓM TẮT Mở đầu Bán hạ roi dùng trong y học dân gian ở nhiều nước để trị ung thư ho chảy máu nhưng vẫn chưa có tài liệu mô tả chi tiết về đặc điểm hình thái giải phẫu. Mục tiêu Khảo sát đặc điểm hình thái vi học của Bán hạ roi ở Việt Nam nhằm cung cấp cơ sở dữ liệu về thực vật học để giúp nhận diện kiểm nghiệm dược liệu. Đối tượng và phương pháp Phân tích mô tả chụp hình đặc điểm hình thái giải phẫu và bột thân rễ loài Bán hạ roi ở Bà Rịa - Vũng Tàu. Xác định tên khoa học của loài bằng cách so sánh đặc điểm đã khảo sát với tài liệu. Kết quả Hình thái Thân rễ hình trụ. Phiến lá tam giác hẹp. Cụm hoa Bông mo. Mo gồm ống và phiến màu xanh lục nhạt. Bông gồm hoa cái hoa vô tính dạng vảy và sợi hoa đực và phụ bộ màu vàng. Hoa trần hoa cái có bầu 1 ô 1 noãn đính đáy hoa đực có bao phấn 2 ô. Giải phẫu Rễ cấu tạo cấp 1 nội bì đai Caspary 5-6 bó dẫn. Thân rễ có bần mô mềm chứa tinh bột nhiều bó libe gỗ cấp 1. Phiến lá cấu tạo dị thể. Mô mềm ở thân rễ phiến lá cuống lá bẹ lá có tinh thể calci oxalat hình kim. Bột thân rễ có nhiều hạt tinh bột 15-30 µm hình chuông hay tròn tễ phân ba nhánh hay hình điểm tinh thể calci oxalat hình kim dài 52-60 µm. Kết luận Đặc điểm hình thái giải phẫu và bột thân rễ của Bán hạ roi lần đầu tiên được mô tả chi tiết giúp nhận dạng và kiểm nghiệm về mặt vi học loài Typhonium flagelliforme Lodd. Blume. Từ khóa Bán hạ roi Typhonium flagelliforme đặc điểm hình thái giải phẫu bột thân rễ ABSTRACT BOTANICAL CHARACTERISTICS OF TYPHONIUM FLAGELLIFORME LODD. BLUME ARACEAE IN VIETNAM Tran Thi Thu Trang Truong Thi Dep Ho Chi Minh City Journal of Medicine Vol. 24 - No. 3 - 2020 73 - 78 Background Typhonium flagelliforme Lodd. Blume is used in traditional medicine of many countries for treatment of cancer cough but the document of morphological and anatomical characteristics of
