Trong thế kỷ XIX, cùng với nhu cầu trao đổi tăng nhanh, nhiều chợ ở tỉnh Phú Yên được hình thành hoặc tiếp tục phát triển và có những tác động tích cực đối với sự phát triển của nền kinh tế địa phương. Chợ ở tỉnh Phú Yên tăng nhanh và được mở rộng cả về quy mô lẫn số lượng chợ; hàng hóa trong chợ phản ánh đặc trưng của sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp, thủ công nghiệp địa phương; giao thông và giao thương đường thủy giữ vai trò quan trọng trong hoạt động trao đổi, buôn bán ở chợ; quy mô, hoạt động của chợ đã vượt xa những chợ làng thông thường và có vai trò lớn của thương nhân người Hoa. | Tạp chí Khoa học - Trường ĐH Quy Nhơn ISSN 1859-0357 Tập 12 SốTập 12 49-58 6 2018 2018 ĐẶC ĐIỂM CỦA MẠNG LƯỚI CHỢ Ở TỈNH PHÚ YÊN THẾ KỶ XIX ĐINH THỊ THẢO LÊ VĂN DUY Khoa Lịch sử Trường Đại học Quy Nhơn TÓM TẮT Trong thế kỷ XIX cùng với nhu cầu trao đổi tăng nhanh nhiều chợ ở tỉnh Phú Yên được hình thành hoặc tiếp tục phát triển và có những tác động tích cực đối với sự phát triển của nền kinh tế địa phương. Chợ ở tỉnh Phú Yên tăng nhanh và được mở rộng cả về quy mô lẫn số lượng chợ hàng hóa trong chợ phản ánh đặc trưng của sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp thủ công nghiệp địa phương giao thông và giao thương đường thủy giữ vai trò quan trọng trong hoạt động trao đổi buôn bán ở chợ quy mô hoạt động của chợ đã vượt xa những chợ làng thông thường và có vai trò lớn của thương nhân người Hoa. Từ khóa Chợ đặc điểm của mạng lưới chợ chợ ở tỉnh Phú Yên. ABSTRACT Characteristics of Markets in Phu Yen Province in the 19th Century In the nineteenth century with the increasing demand for exchange many markets in Phu Yen province were formed or continued to develop and had positive impacts on the development of the local economy. The markets in Phu Yen province have increased rapidly and expanded both in size and in the number of markets. Market commodities reflect the characteristics of agro-forestry-fishery production and local handicrafts. Traffic and waterway trade play an important role in exchanging and trading in markets. The scale and operation of the markets have far exceeded the usual village markets and have played a major role in Chinese merchants. Keywords Market characteristics of markets markets in Phu Yen province. 1. Dẫn nhập Từ khi sát nhập vào lãnh thổ Đại Việt đầu thế kỷ XVII Phú Yên nhanh chóng trở thành vùng đất hứa đối với dòng chảy lưu dân phía Bắc vào mở đất lập làng cũng như sự lựa chọn làm nơi cư trú và lập nghiệp của cư dân người Hoa. Trải qua quá trình phát triển lâu dài các lớp lưu dân đã xây dựng tỉnh Phú Yên thành một vùng đất trù mật xóm .