Nhân giống từ củ in vitro có thể cung cấp lượng giống lớn, đồng đều và sạch bệnh cho việc mở rộng diện tích trồng khoai sọ đặc sản, nâng cao hiệu quả kinh tế, phục vụ bảo tồn, phục tráng và cải tiến giống. Trong bài viết này, tác giả báo cáo kết quả bước đầu về khả năng tạo củ khoai môn sọ in vitro ở một số giống khoai môn sọ địa phương quý hiếm ở miền Bắc nước ta. | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Natural Sci. 2011 Vol. 56 No. 3 pp. 3-10 NGHIÊN CỨU SỰ TẠO CỦ IN VITRO VÀ SINH TRƯỞNG Ở CÂY TRỒNG TỪ CỦ IN VITRO CỦA MỘT SỐ GIỐNG KHOAI MÔN SỌ Đặng Thị Thanh Mai Trường Cao đẳng Sư phạm Bắc Ninh Nguyễn Xuân Viết Trường Đại học Sư phạm Hà Nội E-mail cdspmai@ 1. Mở đầu Khoai môn sọ là loài cây trồng có giá trị. Nhiều bộ phận của cây được sử dụng làm thực phẩm thuốc chữa bệnh. Các nghiên cứu gần đây còn cho thấy chất chiết từ hồ bột củ khoai sọ có khả năng chống tế bào ung thư ruột kết 2 . Protein globulin G1 và G2 trong củ khoai sọ có vai trò quan trọng trong cơ chế chống côn trùng và nấm bệnh 4 . Cây khoai môn sọ là một trong số ít các cây trồng có khả năng phát triển tốt trên đất trống đồi trọc. Khoai môn sọ được trồng từ củ giống do đó người nông dân cần lượng củ lớn để làm giống cho vụ sau. Hiệu quả nhân giống từ củ rất thấp bảo quản củ giống trong điều kiện khí hậu nóng ẩm ở nước ta rất khó khăn. Sử dụng cây in vitro để trồng có thể cung cấp số lượng lớn đồng đều và cây giống sạch bệnh. Tuy nhiên thời gian sinh trưởng thường bị kéo dài theo Zhou và CS đã đề cập đến phương pháp nhân giống khoai môn sọ sử dụng củ in vitro 3 . Phương pháp nhân giống bằng kĩ thuật tạo củ in vitro đảm bảo cung cấp các giống sạch bệnh hệ số nhân giống cao và hiệu quả kinh tế cao hơn so với các phương pháp khác. Ở Việt Nam khoai môn sọ được trồng ở nhiều vùng khác nhau và nhiều giống khoai môn sọ có chất lượng cao đặc trưng cho địa phương như khoai môn Thơm Thái Nguyên khoai môn Thơm Lạng Sơn khoai Cụ Cang Sơn La khoai Sọ núi Bắc Giang . . . 1 . Các giống khoai này có mùi vị và độ dẻo rất đặc trưng. Tuy nhiên các giống khoai môn sọ nói chung và các giống khoai đặc sản nói riêng đang đối mặt với sự xói mòn di truyền do những thay đổi về cơ cấu cây trồng sự sử dụng rộng rãi các giống có năng suất cao. Các giống đặc sản tuy có chất lượng củ cao chống chịu tốt nhưng năng suất thấp nguồn củ làm giống cần nhiều trong khi khả năng lưu giữ và cung cấp củ .
