Ở Ấn Độ còn lưu giữ được một kho tàng thư tịch cổ đồ sộ, mà thường được gọi là thư tịch cổ Hinđu. Một trong những thư tịch đó là bộ luật Manu – một trong những bộ luật cổ xưa nhất của loài người – nơi kết tinh tinh thần, trí tuệ, tư duy Ấn Độ về con người và cuộc sống. Bài viết này nhằm đánh giá giá trị to lớn của bộ luật thông qua các công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước. | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Social Sci. 2011 Vol. 56 No. 2 pp. 3-8 LUẬT MANU BỘ BÁCH KHOA THƯ VỀ ẤN ĐỘ CỔ ĐẠI Đinh Ngọc Bảo và Tống Thị Quỳnh Hương Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 1. Mở đầu Ấn Độ được biết đến với bề dày của một nền văn minh rực rỡ đã tồn tại suốt 5000 năm lịch sử và là một trong những cái nôi của văn minh nhân loại. Ở Ấn Độ còn lưu giữ được một kho tàng thư tịch cổ đồ sộ mà thường được gọi là thư tịch cổ Hinđu. Một trong những thư tịch đó là bộ luật Manu một trong những bộ luật cổ xưa nhất của loài người nơi kết tinh tinh thần trí tuệ tư duy Ấn Độ về con người và cuộc sống. Bài viết này nhằm đánh giá giá trị to lớn của bộ luật thông qua các công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước. 2. Nội dung nghiên cứu Luật Manu là một bách khoa thư về xã hội Ấn Độ. Với 2695 điều luật chia làm 12 chương được trình bày dưới dạng câu song vần Manu cho người ta thấy bức tranh lịch sử Ấn Độ cổ xưa trên mọi lĩnh vực cả về kinh tế chính trị tư tưởng và văn hóa. Giống như các tác phẩm khác từ thời cổ đại của Ấn Độ luật Manu được soạn thảo bởi các thành viên của một tổ chức xã hội gọi là Bàlamôn hay giáo sĩ và theo một phạm vi rộng hơn nó dành cho giáo sĩ. Nhưng không giống kinh Vêđa được coi là vĩnh cửu và có nguồn gốc thần thánh luật Manu có nguồn gốc con người và do đó dễ bị sai sót bởi con người. Nó chứa đựng các luật lệ qui tắc ứng xử được áp dụng bởi các cá nhân cộng đồng và quốc gia. Nó bao gồm pháp luật hình sự và dân sự còn bao gồm cả giáo lí của nghiệp tái sinh và sự cứu rỗi. . . Vì vậy nó vừa là một tác phẩm luật nhưng đồng thời là một tác phẩm tôn giáo. Nó vừa được coi là nền tảng pháp luật của đạo Hinđu vừa được coi là nền tảng cho sự hiểu biết xã hội Ấn Độ cổ đại. Các nhà nghiên cứu cho rằng luật Manu có lẽ được viết vào thiên niên kỉ thứ I trước công nguyên TCN nhưng nội dung mà nó đề cập đến sớm hơn rất nhiều có thể là từ thời người Aryan bắt đầu xâm nhập Ấn Độ khoảng giữa thiên niên kỉ thứ II TCN. Ở Ấn Độ cổ đại đây là bộ luật hoàn chỉnh