Bài viết trình bày việc lập quy trình tổng hợp in vitro các mẫu chuẩn dương RNA của 5 loài EBOV gây bệnh trên cơ sở các mẫu plasmid tổng hợp, ứng dụng cho thiết kế và đánh giá kỹ thuật RT-PCR xác định EBOV. | Nghiên cứu khoa học công nghệ THIẾT LẬP QUY TRÌNH TỔNG HỢP IN VITRO PHÂN ĐOẠN RNA CỦA 5 LOÀI VIRUS EBOLA 1 2 1 ĐINH THỊ THU HẰNG BÙI TIẾN SỸ HỒ HỮU THỌ 3 1 NGUYỄN THÁI SƠN HOÀNG XUÂN SỬ 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Sự việc virus Ebola Ebola virus - EBOV gây dịch bệnh gần đây ở Tây Phi đã khẳng định tầm quan trọng của các công cụ chẩn đoán nhanh chính xác tác nhân này cũng như những thách thức trong phát triển các xét nghiệm chẩn đoán tối ưu 2 . EBOV thuộc họ Filoviridae bộ Mononegavirales genome là RNA sợi đơn âm không phân mảnh có vỏ ngoài là một trong hai tác nhân cùng với virus Marburg gây ra các vụ dịch sốt xuất huyết nguy hiểm trên người và động vật linh trưởng 5 . Hệ gen của các Filovirus có kích thước gần 19 kb chứa 7 gen được sắp xếp theo thứ tự sau Gen nucleoprotein NP - viral protein 35 VP - VP40 protein nền - glycoprotein GP - VP30 protein phiên mã sao chép - VP24 protein nền - RNA polymerase L - RNA polymerase phụ thuộc RNA 6 . Trong đó glycoprotein xuyên màng trên bề mặt của virion giúp bám dính hòa màng với màng tế bào và xâm nhập vào trong tế bào chủ có vai trò chính trong tính độc của virus 7 . EBOV bao gồm 5 loài đều có khả năng gây bệnh gồm Zaire Ebola virus ZEBOV Sudan Ebola virus SEBOV Bundibugyo Ebola virus BEBOV đều xuất phát từ Châu Phi Cote d Ivoire Ebola virus CIEBOV hay Tai Forest TEBOV - là 4 loài gây bệnh ở người loài thứ 5 là Reston Ebola virus REBOV từ Philipine gây bệnh ở các loài linh trưởng. Mặc dù hiện nay chưa có bằng chứng về REBOV gây bệnh ở người nhưng trong quá trình tiến hóa có thể xuất hiện nhiều đột biến để trở thành chủng nguy hiểm. Do đó công tác dự phòng sẵn sàng chẩn đoán xác định chính xác 5 loài EBOV trên là cần thiết. Các xét nghiệm phân tử phát hiện RNA là có giá trị trong chẩn đoán EBOV trong đó kỹ thuật RT-PCR phát triển bởi Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ Centers for Disease Control and Prevent USA - CDC được đánh giá lần đầu tiên trên mẫu huyết thanh được thu thập từ những bệnh nhân cấp tính trong vụ dịch ở
