Để xác định kiểu gene của HBV có ít nhất 10 kĩ thuật khác nhau về độ nhạy, độ đặc hiệu, thời gian tiến hành và giá thành. Trong đó, tiêu chuẩn vàng hiện nay cho việc xác định kiểu gene HBV là phương pháp phân tích cây phát sinh chủng loại dựa trên vùng gen S-HBV. Nhóm tác giả đã tiến hành xác định sự lưu hành và kiểu gen của HBV thu thập trong giai đoạn 2012÷2013 tại một số tỉnh, thành phố ở Việt Nam. | Nghiên cứu khoa học công nghệ NGHIÊN CỨU SỰ LƯU HÀNH VÀ KIỂU GEN CỦA VI RÚT VIÊM GAN B Ở MỘT SỐ ĐỊA PHƯƠNG GIAI ĐOẠN 2012-2013 1 2 2 DƯƠNG TUẤN LINH BÙI THỊ LAN ANH PHẠM NGỌC QUANG 3 4 5 ĐOÀN TRỌNG TUYÊN DMITRIEV KALININA . 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Mặc dù vaccine dự phòng bệnh viêm gan do vi rút viêm gan B HBV đã được sử dụng có hiệu quả nhưng bệnh viêm gan B vẫn là vấn đề lớn cho sức khỏe cộng đồng. Hiện nay trên thế giới có khoảng 257 triệu người nhiễm HBV mạn tính người chết mỗi năm bởi viêm gan B cấp tính hay mạn tính 1 6 . Ở Việt Nam có khoảng 8 4 triệu người nhiễm HBV mạn tính và người chết liên quan tới HBV trong năm 2005 12 . Viêm gan do HBV chiếm 50 số ca viêm gan cấp tính 88 số ca xơ gan và 80 số ca ung thư gan 11 . Kết quả một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ dương tính với HBsAg trong cộng đồng từ 15 20 cá biệt lên tới 20 40 trong nhóm tiêm chích ma túy và bệnh nhân HIV. Trong đó nhóm tuổi mang HBsAg dương tính cao nhất lần lượt là từ 30 39 tuổi 19 3 ở nam và 14 0 ở nữ và 40 49 tuổi 18 6 ở nam và 13 4 ở nữ 7 15 . Nghiên cứu mô tả cắt ngang liên quan tới tình trạng nhiễm HBV ở các nhóm dân tộc khác nhau thuộc tỉnh Lào Cai cho thấy tỷ lệ HBsAg dương tính cao nhất ở nhóm dân tộc Hmong 19 ở nam và 15 ở nữ Kinh và Dáy gần 13 thấp nhất ở nhóm dân tộc Phù La 4 7 và Dao 4 1 10 . HBV có ít nhất 8 kiểu gene với sự khác biệt ít nhất 8 tổng số trình tự nucleotides kí hiệu từ A đến H đã được xác định. Theo Tran Thien Tuan Huy kiểu gene I đã được phát hiện ở Việt Nam tỷ lệ và sự phân bố kiểu gene HBV thay đổi theo vùng địa lí 8 9 . Để xác định kiểu gene của HBV có ít nhất 10 kĩ thuật khác nhau về độ nhạy độ đặc hiệu thời gian tiến hành và giá thành. Trong đó tiêu chuẩn vàng hiện nay cho việc xác định kiểu gene HBV là phương pháp phân tích cây phát sinh chủng loại dựa trên vùng gen S-HBV. Nhóm tác giả đã tiến hành xác định sự lưu hành và kiểu gen của HBV thu thập trong giai đoạn 2012 2013 tại một số tỉnh thành phố ở Việt Nam. 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN