Bài viết giới thiệu kết quả tổng hợp các dẫn xuất mới hydrazid - hydrazon của zerumbone bằng phản ứng ngưng tụ zerumbone oxit với các axit hydrazid thơm và xác định cấu trúc của chúng. | Nghiên cứu khoa học công nghệ NGHIÊN CỨU CHUYỂN HÓA ZERUMBONE OXIT VỚI MỘT SỐ AXIT HYDRAZID THƠM 1 1 2 VƯƠNG VĂN TRƯỜNG PHẠM DUY NAM TRỊNH THỊ THÙY LIÊN 3 3 PHẠM THỊ DUYÊN NGUYỄN ĐĂNG ĐẠT 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Zerumbone 2 6 9 9 - tetramethyl- 2E 6E 10E - cycloundeca-2 6 10-trien-1- on là một sesquiterpen được phân lập từ cây gừng gió Zingiber Zerumbet Smith phân bố rộng rãi ở Đông Nam Á 1 . Về mặt cấu tạo sesquitecpen này có chứa hợp phần α β-keton không no một nối đôi biệt lập ở vị trí số 6 và 2 nhóm methyl ở dạng gemdimethyl ở vị trí số 9. Một vài nghiên cứu gần đây đã cho thấy zerumbone có khả năng ức chế hiệu quả sự hình thành và phát triển của một số dòng tế bào ung thư như ung thư đại tràng 2 3 ung thư vú 2 ung thư máu 4 1 nhưng không làm ảnh hưởng đến các tế bào thường 2 . Ngoài ra các dẫn xuất của zerumbone cũng thể hiện nhiều hoạt tính sinh học như chống ung thư chống oxi hóa 5 . Các báo cáo cũng chỉ ra rằng hầu hết các biến đổi hóa học đều được tập trung ở hai trung tâm phản ứng của zerumbone là nối đôi biệt lập và hệ liên hợp α β-keton không no trong đó một trong các hướng đã được nghiên cứu là can thiệp vào nối đôi biệt lập để tạo ra hợp chất trung gian quan trọng zerumbone oxit bằng phản ứng của zerumbone với tác nhân oxi hóa là m-CPBA ở nhiệt độ thấp. Các hydrazid là một trong các dẫn xuất điển hình của axit carboxylic. Hợp chất này thể hiện nhiều hoạt tính sinh học bao gồm kháng vi sinh vật 6 chống ung thư 7 chống viêm 8 kháng virus 9 và chống sốt rét 10 . Mặt khác các hydrazid cũng dễ dàng chuyển hóa thành nhóm chất có hoạt tính hấp dẫn hydrazid - hydrazon bằng phản ứng với các hợp chất chứa nhóm carbonyl trong đó có zerumbone. Trong bài báo này chúng tôi giới thiệu kết quả tổng hợp các dẫn xuất mới hydrazid - hydrazon của zerumbone bằng phản ứng ngưng tụ zerumbone oxit với các axit hydrazid thơm và xác định cấu trúc của chúng. 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Zerumbone và zerumbone oxit được phân lập và tổng hợp tại Phòng Vật liệu Viện Độ bền nhiệt
